Τα πάντα για την ενέργεια: ΑΠΕ, Εξοικονόμηση Κατ' Οίκον, Ενεργειακές Επιθεωρήσεις, Φωτοβολταϊκά, Αιολικά, Αυτόνομα, Δισυνδεδεμένα, Αντλίες Θερμότητας, Θέρμανση, Ψύξη, Εξοικονόμηση ΕΣΠΑ
Την υιοθέτηση ενός δεσμευτικού πλαισίου το οποίο θα θέτει ως στόχο την παραγωγή του 45% της καταναλισκόμενης ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές έως το 2030 ζητά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τις ΑΠΕ (EREC) επ’ ευκαιρία της εξαμηνιαίας συνδιάσκεψής του.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ αλλά και πρόεδρος του EREC δήλωσε ότι είναι απαραίτητο να υιοθετηθεί ο στόχος του 45%, καθώς κάτι τέτοιο θα συμβάλει σημαντικά στην πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων.
«Η ενεργειακή πολιτική της ΕΕ πρέπει να ενισχυθεί έτσι ώστε τα αέρια του θερμοκηπίου να μειωθούν κατά 80-95%. Επιπλέον, είναι απαραίτητο ένα δεσμευτικό πλαίσιο για συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά 45% μέχρι το 2030, καθώς αυτό θα είναι ένα σαφές μήνυμα για τους επενδυτές, το οποίο θα ξεκλειδώσει ζωτικής σημασίας ιδιωτικές επενδύσεις», δήλωσε ο Αρθούρος Ζερβός.
«Εάν η Ευρώπη επιθυμεί να διατηρήσει την κυριαρχία της στις ΑΠΕ, εμείς ως First Solar, θεωρούμε ότι είναι βασική η ύπαρξη μιας σταθερής πολιτικής ενώ ο στόχος για 45% συμμετοχή των ΑΠΕ έως το 2030 αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση», δήλωσε ο Maja Wessels, εκ μέρους της First Solar, η οποία αποτελεί ένας από τους παγκόσμιους ηγέτες στον τομέα των φωτοβολταϊκών.
Ο Rudi Anschober, περιφερειακός υπουργός Ενέργειας της Άνω Αυστρίας, υποστήριξε ότι μέχρι το 2030 η Άνω Αυστρία θα καλύπτει το 100% των αναγκών της σε θερμότητα και ηλεκτρική ενέργεια από Ανανεώσιμες ενώ σημείωσε ότι και οι Βρυξέλλες θα πρέπει να πράξουν κάτι ανάλογο.
Απ’την πλευρά του, ο Gerhard Stryi-Hipp, πρόεδρος της Renewable Heating & Cooling (RHC) Technology Platform σημείωσε: «Αν μιλάμε σοβαρά για μετακίνηση της Ευρώπης προς ένα πραγματικά βιώσιμο ενεργειακό σύστημα, θα πρέπει να ενισχύσουμε τις ΑΠΕ, κάτι το οποίο μπορεί να πραγματοποιηθεί θέτοντας ένα συγκεκριμένο στόχο για την επόμενη δεκαετία»
Η ενέργεια που παράγεται από φωτοβολταϊκά είναι πλέον ιδιαίτερα πιθανό να καταστεί φθηνότερη από την ενέργεια που παράγεται από ορυκτά καύσιμα και πυρηνικούς αντιδραστήρες μέσα στα επόμενα 3 με 5 χρόνια, λόγω της ραγδαίας ανάπτυξης των τεχνολογικών καινοτομιών, δήλωσε ο διευθυντής του τμήματος έρευνας της General Electric (GE), Mark Μ. Little.
«Αν μπορέσουμε να φτάσουμε το κόστος της ηλιακής ενέργειας στα 15 cents ανά κιλοβατώρα ή και χαμηλότερα, κάτι το οποίο είμαι πολύ αισιόδοξος ότι θα πετύχουμε, θα δοθεί η δυνατότητα σε πολλούς ανθρώπους να καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες από τα φωτοβολταϊκά», δήλωσε ο Little σε συνέντευξή του στο Bloomberg.
Όπως ανέφερε ο Little, όσο αυξάνεται η αποδοτικότητα των φωτοβολταϊκών τεχνολογιών, δηλαδή το ποσοστό της ηλιακής ενέργειας που μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια, τόσο το κόστος θα μειώνεται και κατ’ επέκταση δε θα υπάρχει ανάγκη για επιδότηση του παραγόμενου ρεύματος.
Η General Electric, τον Απρίλιο ανακοίνωσε ότι έχει βελτιώσει το βαθμό απόδοσης των φωτοβολταϊκών thin film, ο οποίος πλέον αγγίζει την τιμή ρεκόρ των 12,8%. Τα συγκεκριμένα φωτοβολταϊκά think film θα παράγονται από το νέο εργοστάσιο της εταιρίας, το οποίο θα είναι έτοιμο το 2013. Όπως έχει δηλώσει η εταιρία, το συγκεκριμένο εργοστάσιο θα έχει περίπου 400 εργαζόμενους και θα παράγει αρκετά πάνελ κάθε χρόνο ώστε να τροφοδοτεί γύρω στα 80.000 σπίτια.
Θα πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι, όπως αναφέρεται στο Bloomberg, το κόστος των φωτοβολταϊκών κυψελών, κύριο συστατικό των φωτοβολταϊκών πάνελ, έχει μειωθεί κατά 21% φέτος, κάτι το οποίο προκαλεί έντονη αισιοδοξία για το μέλλον του κόστους των φωτοβολταϊκών.
Ειδικά σε χώρες με υψηλό δυναμικό ηλιοφάνειας, άνθρωποι της αγοράς εκτιμούν ότι σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της τεχνολογίας, σύντομα, δεν θα υπάρχει η ανάγκη επιδότησης της «πράσινης» κιλοβατώρας» και η παραγωγή ενέργειας από φ/β θα καταστεί ανταγωνιστική με την παραδοσιακή παραγωγή ενέργειας από συμβατικές πηγές.
Μπορεί να μη φημίζεται για την ηλιοφάνειά της, αλλά έχει κατορθώσει να εξελιχθεί στην ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά φωτοβολταϊκών (Φ/Β) παγκοσμίως, ξεπερνώντας την κάποτε πρωταγωνίστρια Ισπανία και ενισχύοντας το εμπορικό της ισοζύγιο με πρόσθετες ετήσιες εξαγωγές της τάξης των 5,6 δισ. ευρώ (το 2009).
Δεν είναι, ασφαλώς, μυστικό ότι η διόλου ηλιόλουστη Γερμανία εκμεταλλεύεται σήμερα τον ήλιο ...καλύτερα από τον καθένα, έχοντας σταδιακά δημιουργήσει 68.000 θέσεις εργασίας στον κλάδο των Φ/Β.
Η Ισπανία, αντίθετα, είδε το 2009 τις επενδύσεις της σε φωτοβολταϊκά να μειώνονται κατά 99%, λόγω συρρίκνωσης των επιδοτήσεων.
Την ίδια στιγμή, η γειτονική Τουρκία δελεάζει επενδυτές και καταναλωτές να επιμένουν …τουρκικά: η επιδότηση για Φ/Β αυξάνεται σημαντικά, για όσους χρησιμοποιήσουν συστήματα, που παράγονται στην Τουρκία.
Στη Βρετανία, η κυβέρνηση σχεδιάζει να «κόψει» πάνω από επτά στα δέκα ευρώ των επιδοτήσεων, που αφορούν ηλιακά έργα μεγάλων κατασκευαστών, ώστε να περισσεύουν κονδύλια και για τους «μικρούς».
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ παρουσιάζει χρήσιμα στοιχεία για την εμπειρία από τη λειτουργία της διεθνούς αγοράς Φ/Β, ιδίως δε, για τα ειδικά τιμολόγια τροφοδοσίας του δικτύου (feed in tariffs- FITs), που επελέγησαν ως σύστημα επιδότησης και στην Ελλάδα.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Αλματώδης ανάπτυξη μέσω «γενναίων» FIT
Το 2009, η Γερμανία εγκατέστησε το 53% της παγκόσμιας νέας δυναμικότητας Φ/Β (3,800 GW), με αποτέλεσμα ο τζίρος του κλάδου να ανέλθει σε 9 δισ. ευρώ (συν άλλα 2 δισ. για τους προμηθευτές). Σύμφωνα με τον οίκο αναλύσεων "Solarbuzz", η γερμανική αγορά μεγεθύνθηκε πρόπερσι κατά 109%, έναντι του 2008.
Την αλματώδη αυτή ανάπτυξη έφεραν οι πολιτικές που υιοθετήθηκαν στη χώρα ιδίως μετά το 2000, με τον νόμο για τις ΑΠΕ (EEG). Σύμφωνα και με τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Ε. Σαρτζετάκη, ομιλητή σε σχετική εκδήλωση του ΤΕΕ Κ. Μακεδονίας (ΤΕΕ/ΤΚΜ), ο γερμανικός νόμος, που έφερε την άνθιση, βασίστηκε ακριβώς στα FITs για ιδιώτες και θεσμικούς παραγωγούς: με άλλα λόγια, στην υποχρέωση του διαχειριστή του συστήματος να εισάγει την παραγόμενη ενέργεια από Φ/Β στο σύστημα και να πληρώνει την αντίστοιχη συμφωνημένη τιμή.
Σήμερα, το επίπεδο FIT στη Γερμανία μεταβάλλεται διαχρονικά, αναπροσαρμόζοντας τακτικά τα απαραίτητα κίνητρα.
ΙΣΠΑΝΙΑ: Πώς έφτασε στην πτώση κατά 99%
Μέχρι το 2008, η Ισπανία είχε την παγκόσμια πρωτοπορία στα φωτοβολταϊκά, με ένα στα δύο συστήματα να φέρει την ένδειξη "Made in Spain" (το 2008). Αυτό συνέβη κυρίως μέσω των γενναίων επιδοτήσεων προς τη βιομηχανία φωτοβολταϊκών (που το 2008 έφεραν υπερτετραπλασιασμό εγκατεστημένης ισχύος, έναντι του 2007).
To 2009, όμως, οι επενδύσεις κατακρημνίστηκαν κατά 99%. Γιατί; Λόγω -σύμφωνα με τον κ. Σαρτζετάκη- της μείωσης των επιδοτήσεων για τις μετά το 2008 εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών. Η μείωση ήταν απόρροια της κακής οικονομικής κατάστασης, που δεν επέτρεπε την καταβολή των προηγούμενων υψηλών επιδοτήσεων. Μάλιστα, ορίστηκαν και όρια για τις νέες εγκαταστάσεις Φ/Β, στο 1/6 της εγκατεστημένης ισχύος του 2008.
Βάσει ανάλυσης του οίκου "Solarbuzz", το 2009, η συνολική ευρωπαϊκή αγορά Φ/Β αναπτύχθηκε κατά 16%. Αν, όμως, εξαιρεθεί η Ισπανία, το αντίστοιχο ποσοστό φτάνει το 126%!
Σύμφωνα με τον οίκο, η μεγάλη αυτή απόκλιση αναδεικνύει ακριβώς την "τρωτότητα" της αγοράς στις αναθεωρήσεις της πολιτικής των μεγάλων παραγωγών Φ/Β, σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των αναδυόμενων. Οι δε νέοι ισπανικοί νόμοι (2010), φέρνουν νέες περικοπές επιδοτήσεων. Παρά τα σημαντικά προβλήματα σήμερα, ωστόσο, οι πολύ γενναιόδωρες επιδοτήσεις πρόλαβαν να δημιουργήσουν μια σημαντική βιομηχανία στην Ισπανία, με πολύ ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, που ήδη ανακάμπτουν από την κρίση, εστιάζοντας στις εξαγωγές (και προς Ελλάδα).
ΒΡΕΤΑΝΙΑ: «Κόβοντας» από τους μεγάλους επενδυτές
Η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε, πρόσφατα, τον σχεδιασμό της να βάλει "μαχαίρι" (κατά 75%) στις FITs, που αφορούν τα μεγάλα ηλιακά έργα.
Για παράδειγμα, για εγκαταστάσεις μεγαλύτερες από 5 MW, όπως της Toyota, η FiT θα μειωθεί από 30,7 λίρες /κιλοβατώρα (kWh) σε περίπου 8,5 λίρες. Για εγκαταστάσεις, όμως, μέχρι 50 κιλοβάτ (kW) -κυρίως οικιακές- θα παραμείνει στα ισχύοντα επίπεδα.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό, Greg Barker, η πρόταση αυτή έχει ως στόχο να μην απορροφούν όλες τις επιδοτήσεις τα μεγάλα έργα, ώστε να περισσεύουν κονδύλια για τους «μικρούς».
«Από την άλλη, όμως, τα μεγάλα έργα είναι αυτά που μπορούν να παράγουν με χαμηλότερη τιμή και να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των Φ/Β», σημειώνει ο κ. Σαρτζετάκης.
ΤΟΥΡΚΙΑ: Υψηλότερες επιδοτήσεις για Φ/Β τουρκικής κατασκευής
Η πολιτική της Τουρκία για τα Φ/Β εμπεριέχει μια έξυπνη τακτική: αυξάνει την FiT σημαντικά, αν ο ενδιαφερόμενος χρησιμοποιήσει Φ/Β τουρκικής παραγωγής. Κατά πολλούς, αυτό πρέπει να πράξει και η Ελλάδα.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ Κ. Μακεδονίας, Τ. Κονακλίδη, «η επιδότηση Φ/Β στην Ελλάδα πρέπει να έχει θετικό αντίκτυπο στην προώθηση της εγχώριας έρευνας και κατασκευής», καθώς σήμερα, η σχετική τεχνολογία ως επί το πλείστον εισάγεται στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα τα οφέλη να τα καρπώνονται οι κατασκευάστριες του εξωτερικού.
ΕΛΛΑΔΑ: Τα τρωτά σημεία
Η αγορά Φ/Β στην Ελλάδα άρχισε ουσιαστικά να «τρέχει» μετά το 2009, καθώς μέχρι το 2006 και παρά τις γενναιόδωρες FIT, ήταν -λόγω γραφειοκρατίας και άλλων προβλημάτων- «σχεδόν αδύνατο να πάρει κάποιος άδεια εγκατάστασης", σύμφωνα με τον κ. Σαρτζετάκη. Η ανάπτυξη, όμως, είναι πλέον γρήγορη και η νέα ισχύς του 2010 ήταν σχεδόν τριπλάσια της συνολικής του 2009.
Σύμφωνα, πάντως, με το πόρισμα ομάδας εργασίας για το θέμα, που συγκρότησε το ΤΕΕ/ΤΚΜ, οι διαδικασίες αδειοδότησης/εγκατάστασης Φ/Β στην Ελλάδα παρουσιάζουν "τρωτά" σημεία:
-Πρώτον, τις πολλές καθυστερήσεις, που σημειώνονται κατά τη διαδικασία προσφοράς όρων σύνδεσης από τη ΔΕΗ.
-Δεύτερον, στα συμβόλαια αγοραπωλησίας της παραγόμενης ενέργειας, μεταξύ ΔΕΣΜΗΕ και ατόμων που εγκαθιστούν φωτοβολταϊκά, δεν αναφέρεται ρητά καμία δέσμευση για την τιμή αγοράς/πώλησης, παρά μόνο υπάρχει παραπομπή στον σχετικό νόμο. «Άρα, με τα οικονομικά δεδομένα που υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα, το θέμα της συμφωνημένης τιμής μπορεί να παρακαμφθεί και να δούμε μεταβολές στο τιμολόγιο», υποστήριξε το στέλεχος του ΤΕΕ/ΤΚΜ, δρ Γ. Κατσαρός.
-Τρίτον, το γεγονός ότι η αρχική σύμβαση ακυρώνεται αν δεν ενεργοποιηθεί εντός 18 μηνών, δημιουργεί επίσης προβλήματα. Σύμφωνα με τον κ. Κατσαρό, ο χρόνος των 18 μηνών δεν είναι από μόνος του περιορισμένος, αλλά βάσει του γεγονότος ότι η έγκριση χρηματοδοτήσεων από τις τράπεζες γίνεται πιο διστακτικά, «θεωρούμε ότι ήρθε η ώρα να παραταθεί».
Μέχρι το 2015 χώρες όπως η Ιταλία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Γερμανία θα έχουν επιτύχει τo λεγόμενο grid parity στα φωτοβολταϊκά, δηλαδή η ηλιακή ενέργεια θα έχει καταστεί ανταγωνιστική με τις συμβατικές πηγές, σύμφωνα με τον Σβεν Τέσκε, εμπειρογνώμονα του ΟΗΕ και έναν από τους συγγραφείς της πρόσφατης έκθεσης του ΟΗΕ για το Κλίμα.
Όσον αφορά τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ο Τέσκε υποστηρίζει ότι μέχρι το 2017, τα φωτοβολταϊκά θα έχουν επιτύχει την ισότητα με τις συμβατικές πηγές σε όλη την Ευρώπη.
Όπως δήλωσε ο Τέσκε σε συνέντευξή του, οι παραπάνω προβλέψεις βασίζονται σε μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στις εν λόγω χώρες, ενώ όσον αφορά τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ο Τέσκε δήλωσε ότι θα χρειαστούν 5 έως 6 χρόνια για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου.
Οι διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται από χώρα σε χώρα όσον αφορά το προβλεπόμενο χρονικό διάστημα για την επίτευξη της ανταγωνιστικότητας του κόστους φωτοβολταϊκών-συμβατικών καυσίμων εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων.
Σύμφωνα με την Ελένη Δεσπότου, γενική γραμματέα του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Φωτοβολταϊκών Βιομηχανιών (EPIA), η επίτευξη του grid parity εξαρτάται από τη γεωγραφική θέση μιας χώρας, από την ακτινοβολία και από την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Τέσκε, είναι απαραίτητη μια σταθερή πολιτική όσον αφορά τις επιδοτήσεις του παραγόμενου από ΑΠΕ ρεύματος.
«Γι αυτό παροτρύνουμε τις κυβερνήσεις να μην αλλάξουν την πολιτική τους όσον αφορά τις επιδοτήσεις. Είμαστε καθοδόν για το grid parity και αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια σταθερή πολιτική feed-in-tariff”, δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τέσκε.
Σύμφωνα με τον Τέσκε, παρόλο που η βιομηχανία της ηλιακής ενέργειας αναπτύσσεται ταχύτατα, η τάση για περικοπές στις επιδοτήσεις της τιμής του ρεύματος από ΑΠΕ έχει ξαφνιάσει τις αγορές, με αποτελέσματα ορισμένες εταιρίες να προσανατολίζονται σε άλλες αναδυόμενες αγορές για να πραγματοποιήσουν επενδύσεις.
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα η Κόνι Χέντεγκαρντ, Επίτροπος Κλίματος, προειδοποίησε ότι οι ταρίφες που ισχύον αυτή τη στιγμή δε θα είναι για πάντα στα ίδια υψηλά επίπεδα και συνέστησε στις κυβερνήσεις να προϊδεάσουν το επενδυτικό κοινό σχετικά με τις επικείμενες αλλαγές, χωρίς, ωστόσο, να προκαλούν επενδυτικό «πανικό».
Αντιδράσεις προκαλούν στην αγορά των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας οι πληροφορίες που διαρρέονται για μείωση των εγγυημένων τιμών παραγωγών ΑΠΕ, στο πρότυπο της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Παράγοντες της αγοράς που μίλησαν στο energia θεωρούν άκαιρη μια τέτοια συζήτηση για τη χώρα μας, τη στιγμή μάλιστα που υπάρχει δυστοκία από τις τράπεζες να στηρίξουν δανειακά τέτοιου είδους επενδύσεις.
Ο ΕΣΗΑΠΕ εκτιμά ότι η προοπτική αυτή δεν θα έπρεπε να αγγίξει υφιστάμενες επενδύσεις ή αυτές που έχουν ήδη δρομολογηθεί, με συγκεκριμένα οικονομικά δεδομένα, ωστόσο, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να ανοίξει μία τέτοια συζήτηση για μελλοντικές επενδύσεις.
Η θέση που προβάλει ο ΕΣΗΑΠΕ είναι ότι η χώρα μας απέχει πολύ από την επίτευξη του εθνικού στόχου που έχει τεθεί για τη διείσδυση των ΑΠΕ στο σύστημα, συνεπώς, θεωρεί ότι το ενδεχόμενο αυτό θα αποτελέσει πλήγμα για όσους επενδυτές θελήσουν να βάλουν κεφάλαια σε ΑΠΕ. Αντίθετα, η Ισπανία, υποστηρίζει ο ΕΣΗΑΠΕ, έχει πετύχει τους εθνικούς στόχους της, άρα είχε τη δυνατότητα να κάνει μία τέτοια κίνηση.
Από την άλλη πλευρά, η Πορτογαλία, για την ένταξη της στο Μηχανισμό Στήριξης, δεσμεύθηκε για την περικοπή των εγγυημένων τιμών για τις ΑΠΕ, κάτι το οποίο θεωρείται από ορισμένες πλευρές της ενεργειακής αγοράς ότι μπορεί να υποχρεωθεί να κάνει και η Ελλάδα.
Η συζήτηση για το θέμα αυτό άνοιξε στο πρόσφατο συνέδριο του Economist, όπου η εκπρόσωπος της Κομισιόν Ινγκε Μπερνάετς επισήμανε ότι η ένταξη των ΑΠΕ θα πρέπει να γίνεται με οικονομικά συμφέροντα τρόπο. Μάλιστα, πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας φέρουν τις Βρυξέλλες να προβληματίζονται, κατά πόσο η οικονομία της χώρας αντέχει τις υψηλές εγγυημένες τιμές για τις ΑΠΕ, χωρίς να αποκλείεται ακόμη και η αναθεώρηση προς τα κάτω του στόχου 20-20-20 για την Ελλάδα. Η κάλυψη του ποσού αυτού προέρχεται από το τέλος ΑΠΕ, που καταβάλλεται μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, ωστόσο, δημιουργεί πονοκεφάλους στο ΔΕΣΜΗΕ, που παρουσιάζει έλλειμμα περί τα 250 εκατ. ευρώ.
Παράγοντας της αγοράς των ΑΠΕ που μίλησε στο energia απέκλεισε κατηγορηματικά τη διεξαγωγή συζητήσεων για μείωση των εγγυημένων τιμών στα αιολικά. «Είναι αβάσιμες τέτοιες συζητήσεις», υποστήριξε, «δεδομένου ότι οι υφιστάμενες επενδύσεις συντηρούνται οριακά με τις ισχύουσες τιμές». Εις επίρρωση των λεγομένων του ο ίδιος επισημαίνει το χαμηλό ρυθμό ένταξης στο σύστημα των αιολικών, τονίζοντας ότι «ο μύθος της υπερκερδοφορίας δεν ισχύει». Μάλιστα προτείνει στο μέλλον την αναπροσαρμογή των τιμών παραγωγών, με βάση την αποδοτικότητα των περιοχών, όπου μπορούν να γίνουν τέτοιου είδους επενδύσεις.
Αντίθετα, στα φωτοβολταϊκά θα μπορούσε να συζητηθεί μία προοπτική μείωση των εγγυημένων τιμών, με δεδομένο, όπως υποστηρίζεται, ότι εισέρχονται στο σύστημα με γρήγορους ρυθμούς, ενώ και οι τιμές του εξοπλισμού μειώνονται. Μια στενότερη παρακολούθηση των τιμών για τα φωτοβολταϊκά, συνεπώς, ενδεχομένως να επέτρεπε στο μέλλον μια αναπροσαρμογή τους, κατά την άποψη που εκφράσθηκε από τον ίδιο παράγοντα.
Πάντως, να υπενθυμίσουμε ότι όταν στις αρχές του 2010 το αρμόδιο υπουργείο ΠΕΚΑ είχε αποπειραθεί να θέσει υπό συζήτηση την αλλαγή των τιμών για τα φωτοβολταϊκά σημειώθηκε σφοδρή αντίδραση από τους συγκεκριμένους παραγωγούς, με συνέπεια να παραμείνουν τα πράγματα αμετάβλητα. Σήμερα τα φωτοβολταϊκά απολαμβάνουν τη μεγαλύτερη εγγυημένη τιμή, με 300 ευρώ ανά MWh.
Το σύστημα των επιδοτούμενων τιμών, αποτελεί βασικό πυρήνα της πολιτικής μας για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και επιμένουμε για την εφαρμογή του. Αυτή την απάντηση δίνει η υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Τίνα Μπιρμπίλη όταν ερωτάται για τη μελλοντική διαμόρφωση των τιμών απορρόφησης του ρεύματος από ΑΠΕ.
Η υπουργός εμφανίζεται επίσης καθησυχαστική έναντι του φόβου που έχει καταλάβει τους επενδυτές ΑΠΕ λόγω των τάσεων που καταγράφονται στην Ευρώπη και λόγω της αναφοράς περί «αναδιαπραγμάτευσης των τιμών για τις υφιστάμενες συμβάσεις» στο μνημόνιο που υπέγραψε με την τρόικα η Πορτογαλία. Σύμφωνα με την υπουργό, δεν έχει υπάρξει ούτε επίσημα ούτε ανεπίσημα, καμία τέτοια συζήτηση με την τρόικα για την ελληνική αγορά.
Την ίδια διαβεβαίωση δίνουν για το θέμα και στελέχη του υπουργείου Οικονομικών.
Από αρμόδια χείλη, επιπλέον, επισημαίνεται ότι στην Ελλάδα το πρόβλημα που έχουμε είναι το πώς θα ενισχύσουμε το επενδυτικό ενδιαφέρον ώστε να μετατραπεί σε επενδύσεις και όχι να «αποθερμάνουμε» την αγορά. Υποστηρίζεται, δε, ότι πιθανόν η όλη συζήτηση στη χώρα μας να υποκινείται από όσους έχουν ήδη διασφαλίσει μια καλή τιμή στα συμβόλαιά τους με τον ΔΕΣΜΗΕ.
Από την άλλη, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, τα πολύ υψηλά επιτόκια που δίνουν σήμερα οι τράπεζες όταν χρηματοδοτούν επενδύσεις ΑΠΕ, διαμορφώνουν το κόστος επένδυσης σε τέτοια επίπεδα που μια μείωση των feed-in-tariff πέραν των προβλεπομένων από το σχετικό νόμο θα έκανε τις επενδύσεις ασύμφορες. «Ακόμα και αν γινόταν συζήτηση για τις ταρίφες, στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν περιθώρια μείωσης» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Βεβαίως, πρέπει να σημειωθεί ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο η ανάγκη επιδότησης του ρεύματος από ΑΠΕ, η οποία ειδικά στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών αδιαμφισβήτητα αποτέλεσε τη βασική αιτία ανάπτυξης του κλάδου, με το πέρασμα του χρόνου γίνεται ολοένα και λιγότερο επιτακτική, δεδομένου ότι η βιομηχανική και τεχνολογική ανάπτυξη οδηγεί σταδιακά σε μείωση του κόστους των συστημάτων. Για αυτό και σε πανευρωπαϊκό σχεδόν επίπεδο η τάση για μείωση της λεγόμενης feed-in-tariff είναι πλέον σαφής. Ωστόσο η τάση αυτή αφορά τις μελλοντικές επενδύσεις και όχι τις υφιστάμενες.
Πορτογαλικό μνημόνιο
Η ανησυχία για τις υφιστάμενες επενδύσεις γεννήθηκε όταν η Ισπανική κυβέρνηση εξήγγειλε μια τέτοια αναθεώρηση χωρίς όμως ποτέ να την εφαρμόσει λόγω των ισχυρών αντιδράσεων και των νομικών ζητημάτων που ανέκυψαν. Ενισχύθηκε, δε, τώρα, που μια τέτοια αναφορά περιελήφθη στο Πορτογαλικό μνημόνιο. Τι λέει συγκεκριμένα το κείμενο που υέγραψε η Πορτογαλική κυβέρνηση με την τρόικα; Τα εξής:
• Είναι ανάγκη επανεξέτασης της αποτελεσματικότητας του καθεστώτος στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η οποία θα καλύπτει τη λογική, τα επίπεδα και άλλα συναφή στοιχεία σχεδίασής τους.
• Για τις υφιστάμενες συμβάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, να αξιολογηθεί η δυνατότητα να συμφωνηθεί μια επαναδιαπραγμάτευση των συμβάσεων με σκοπό μια χαμηλότερη feed-in-tariff.
• Για τις νέες συμβάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, να αναθεωρηθούν προς τα κάτω τα τιμολόγια ρεύματος ώστε να διασφαλιστεί ότι τα τιμολόγια δεν είναι υπέρ το δέον προσοδοφόρα για τους παραγωγούς (συγκριτικά με τις δαπάνες τους) και να παρέχουν κίνητρα στους παραγωγούς για αύξηση του κέρδους μέσω περαιτέρω μείωσης των δαπανών τους.
• Για τεχνολογίες περισσότερο ώριμες, θα πρέπει να αναπτυχθούν εναλλακτικοί μηχανισμοί όπως πχ πριμοδοτήσεις (feed-in premiums).
• Οι αποφάσεις για μελλοντικές επενδύσεις σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, ιδίως σε λιγότερο ώριμες τεχνολογίες, θα πρέπει να στηρίζονται σε αυστηρές αναλύσεις ως προς το κόστος και τις συνέπειες για τις τιμές της ενέργειας. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται διεθνή στοιχεία αναφοράς για την ανάλυση και την ανεξάρτητη αξιολόγηση έργων.
Όπως μπορεί να διαπιστώσει ο προσεκτικός αναγνώστης, για τις υφιστάμενες συμβάσεις, που είναι και ο βασικός παράγοντας ανασφάλειας των επενδυτών, η διατύπωση είναι πολύ προσεκτική και δεν υποχρεώνει την Πορτογαλική κυβέρνηση να προχωρήσει σε αλλαγές, αλλά να εξετάσει τη δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης των τιμών (προφανώς με τους επενδυτές).
Στο ευρωκοινοβούλιο φέρνουν οι Οικολόγοι Πράσινοι το θέμα της αμφισβήτησης από την τρόικα των κλιματικών στόχων των χωρών με οικονομικά προβλήματα, καθώς και των εγγυημένων τιμών (feed-in tariffs) για τους παραγωγούς ανανεώσιμης ενέργειας, νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Με χθεσινή γραπτή ερώτηση του Μιχάλη Τρεμόπουλου τίθενται υπόψη της Κομισιόν δημοσιεύματα για πιέσεις και προς τη χώρα μας, αλλά και τα μέτρα περικοπής των εγγυημένων τιμών για τις ΑΠΕ που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο της Πορτογαλίας. Εξίσου ανησυχητική και εξοργιστική είναι η συζήτηση να εξαιρεθούν οι χώρες με οικονομικά προβλήματα ακόμη και από τους ήδη ανεπαρκείς ευρωπαϊκούς στόχους για το κλίμα: το 2020 να έχουμε ενεργειακή εξοικονόμηση 20%, 20% μερίδιο ανανεώσιμης ενέργειας στη συνολική κατανάλωση και 20% μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με το 1990. Οι Πράσινοι θεωρούν τα ποσοστά τελείως ανεπαρκή σε σχέση με τις επείγουσες απαιτήσεις και ζητούν δεσμεύσεις για άνω του 30%.
Στην ερώτηση καλείται η Κομισιόν να πάρει σαφή θέση για το θέμα των κλιματικών στόχων και για τις εγγυημένες τιμές για τις ΑΠΕ στην Ελλάδα, ενώ ζητούνται εξειδικευμένες πολιτικές για να βοηθηθούν στους κλιματικούς τους στόχους οι χώρες με οικονομικά προβλήματα.
«Και μόνο η σκέψη ότι η Κομισιόν μπορεί για λόγους λιτότητας να υποσκάπτει τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, είναι απολύτως εξοργιστική», δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος.
«Οι εγγυημένες τιμές για την ανανεώσιμη ενέργεια, έναν από τους λίγους τομείς που λειτουργούν σήμερα ως αντίβαρο στην οικονομική κρίση, είναι απολύτως απαραίτητες για την προώθησή της και επιβαρύνουν τον καταναλωτή πολύ λιγότερο από ό,τι αφήνεται να εννοηθεί. Παραγωγοί ΑΠΕ άλλωστε δεν είναι μόνο εταιρίες, αλλά και απλοί πολίτες, που είναι αδιανόητο να τιμωρηθούν επειδή επένδυσαν τις οικονομίες τους στη βιωσιμότητα. Είναι θετική η δήλωση της υπουργού ότι δεν υπάρχει τελικά θέμα με τις εγγυημένες τιμές, αυτό όμως δε μας καθησυχάζει για το μέλλον ούτε καλύπτει την υπονόμευση των κλιματικών στόχων. Αντί η τρόικα να επικαλείται την οικονομία για να επιδοτήσει έμμεσα τη βρώμικη ενέργεια, οφείλει να επεξεργαστεί άμεσα συγκεκριμένες πολιτικές για τις χώρες με προβλήματα προκειμένου να συνδυάσουν την έξοδο από την οικονομική κρίση με ταυτόχρονες αποτελεσματικές απαντήσεις για το περιβάλλον και την κοινωνία».
Για δυσφήμιση των ΑΠΕ μέσω δηλώσεων και δημοσιευμάτων που αναφέρουν ότι οι ΑΠΕ είναι «ακριβή ανάπτυξη» και ότι πρέπει να ανατραπεί το σημερινό καθεστώς πληρωμής της ενέργειας που παράγεται από αυτές κάνουν λόγο η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) και ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ) ΕΣΗΑΠΕ σε κοινή ανακοίνωσή τους.
Επισημαίνουν ότι η σχετική συζήτηση αυξάνει την αβεβαιότητα και εντείνει το αντιεπενδυτικό κλίμα στη χώρα μας, «εις όφελος όσων αισθάνονται ότι απειλούνται από τις Α.Π.Ε. δηλαδή των ορυκτών καυσίμων». Παράλληλα τονίζουν την ανάγκη να διορθωθεί ο στρεβλός τρόπος υπολογισμού του ειδικού τέλους ΑΠΕ, καθώς όπως υπολογίζεται σήμερα οδηγεί σε υπερβολική και τεχνητή υπερτίμησή του.
Ο ΕΣΗΑΠΕ και η ΕΛΕΤΑΕΝ υπογραμμίζουν ότι:
1. Η επίθεση ενάντια στον σημερινό τρόπο πληρωμής των Α.Π.Ε. δεν είναι κάτι καινούριο. Η προσπάθεια αυτή, αν και αποκρούσθηκε διαδοχικά από την Οδηγία 2001/77 και από την Οδηγία 2009/28, συνεχίζεται.
Το γεγονός είναι ότι οι επίσημες μελέτες και αξιολογήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καταλήγουν διαρκώς στο συμπέρασμα ότι το σημερινό σύστημα πληρωμής των Α.Π.Ε. (που εφαρμόζει και η Ελλάδα, μαζί με πολλά άλλα κράτη μέλη) είναι το πιο αποτελεσματικό και το πιο φτηνό για την ανάπτυξη των Α.Π.Ε. στην Ευρώπη . Με άλλα λόγια:
• η αποζημίωση που λαμβάνει κάθε Μεγαβατώρα ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε. μέσω του συστήματος Feed-in-Tariff, είναι μικρότερη από αυτή που λαμβάνει στις χώρες που εφαρμόζουν συστήματα «αγοράς» και άρα ο καταναλωτής επιβαρύνεται λιγότερο,
• η συνολική ανάπτυξη των Α.Π.Ε. με το σύστημα Feed-in-Tariff είναι μεγαλύτερη από ό,τι στις χώρες με συστήματα «αγοράς», λόγω της μεγαλύτερης προβλεψιμότητας των τιμών που επιτρέπει να δραστηριοποιηθούν πολλοί μικρομεσαίοι επενδυτές και όχι μόνο οι πολύ μεγάλες επιχειρήσεις ηλεκτρισμού.
2. Η ανάπτυξη των Α.Π.Ε. θωρακίζει την Ελλάδα και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της από το σοκ που πρόκειται να υποστεί το 2013 εξαιτίας της μεγάλης αύξησης του κόστους ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, λιγνίτης, φυσικό αέριο).
3. Σε μια εποχή που ο μοναδικός παραγωγικός τομέας στην Ελλάδα που κάνει επενδύσεις, δημιουργεί περιφερειακή ανάπτυξη και απασχόληση, είναι οι Α.Π.Ε., οι εκπρόσωποι των ορυκτών καυσίμων πιέζουν την Κυβέρνηση για να προασπίσουν τη θέση τους, παρά τα προφανή οφέλη:
Μέχρι το 2009, η αιολική ενέργεια στην Ελλάδα είχε ήδη δημιουργήσει μια μόνιμη θέση εργασίας για κάθε εν λειτουργία MW αιολικών πάρκων. Πολλές περισσότερες από ότι οι νέοι σταθμοί ορυκτών καυσίμων (φυσικό αέριο, λιγνίτης).
Για κάθε αιολικό πάρκο που εγκαθίσταται στην Ελλάδα, το 30%-35% του κόστους επένδυσης παραμένει στη χώρα ως εθνική προστιθέμενη αξία. Για υδροηλεκτρικά έργα το αντίστοιχο ποσοστό της εθνικής προστιθέμενης αξίας ξεπερνά το 80%. Το αντίστοιχο για ένα συμβατικό σταθμό ορυκτών καυσίμων είναι κάτω από 15%.
Το όφελος αυτό συνεχίζεται διαρκώς επί 25 χρόνια, αφού οι Α.Π.Ε. απαλλάσσουν τη χώρα από το εισαγόμενο πετρέλαιο και το εισαγόμενο φυσικό αέριο, ενώ αντίθετα οι νέοι συμβατικοί σταθμοί την εξαρτούν ακόμα περισσότερο, με οδυνηρές συνέπειες για το Ισοζύγιο Πληρωμών και φυσικά την εκθέτουν στις διακυμάνσεις και τα παιχνίδια των διεθνών αγορών.
4. Σε ένα πλαίσιο τίμιου και ισότιμου ανταγωνισμού καυσίμων και μορφών ενέργειας, οι Α.Π.Ε. αποδεικνύονται πολύ φτηνές και ακόμα πιο ανταγωνιστικές. Ακόμα και χώρες που έχουν ισχυρά συμφέροντα στα καύσιμα (π.χ. Η.Π.Α.), παραδέχονται ότι αν αρθούν οι θηριώδεις ασύμμετρες επιδοτήσεις που απολαμβάνει η ηλετροπαραγωγή από καύσιμα (ορυκτά και πυρηνικά), τότε η οικονομική ανταγωνιστικότητα των Α.Π.Ε. θα είναι ακόμα πιο φανερή.
5. Eιδικά για την Ελλάδα: η διατήρηση του σημερινού τρόπου πληρωμής των Α.Π.Ε., θα οδηγήσει το 2020 σε χαμηλότερο συνολικό κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας αν επιτευχθεί το Εθνικό Σχέδιο Δράσης (αιολικά 7.500 MW, φωτοβολταϊκά 2.500 MW κλπ) από ό,τι αν δεν επιτευχθεί. Πιο συγκεκριμένα, με διείσδυση Α.Π.Ε. 40% στον ηλεκτρισμό, το συνολικό μέσο κόστος ηλεκτροπαραγωγής θα είναι 99,7 €/ΜWh ενώ με διείσδυση 25% (business as usual) θα είναι 100,8 €/ΜWh .
Δηλαδή, η απρόσκοπτη υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το 2020 θα αποβεί σε όφελος του Έλληνα καταναλωτή, σε αντίθεση με ό,τι κατά καιρούς υποστηρίζουν οι διάφοροι αντιδρώντες.
6. Το Ειδικό Τέλος Α.Π.Ε. όπως υπολογίζεται σήμερα οδηγεί σε υπερβολική και τεχνητή υπερτίμησή του. Ο καταναλωτής πληρώνει λεφτά τα οποία δεν διατίθενται υπέρ των Α.Π.Ε. αλλά χάνονται στον καιάδα των τραγικών στρεβλώσεων της αγοράς. Αν όλα τα λεφτά που πλήρωσε ο καταναλωτής τα τρία τελευταία χρόνια ως Ειδικό Τέλος Α.Π.Ε. διοχετεύονταν υπέρ των Α.Π.Ε. μόνο, ο ΔΕΣΜΗΕ δεν θα είχε κανένα έλλειμμα. Αυτός ο στρεβλός τρόπος υπολογισμού πρέπει να διορθωθεί.
Τις απόψεις του κατέθεσε σήμερα ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ), σε ανακοίνωσή του, όσον αφορά τα δημοσιεύματα των τελευταίων ημερών αναφορικά με τις επιδοτούμενες τιμές των ΑΠΕ και δη των φ/β. Ο Σύνδεσμος εμφανίζεται ιδιαίτερα επικριτικός απέναντι στις φωνές που ζητούν μείωση της ταρίφας και μετά από μια εκτενή ανασκόπηση των όσων προηγήθηκαν στην ελληνική αγορά, εκφράζει τις απορίες του για τις αιτιάσεις αυτές.
Η πλήρης επιστολή του ΣΠΕΦ, την οποία υπογράφει ο αντιπρόεδρος, Στέλιος Λουμάκης, έχει ως εξής:
«Με έκπληξη ζήσαμε τις τελευταίες ημέρες τον περισσό ζήλο πολλών, αλλά ευτυχώς άσχετων με τον χώρο της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, να καταφαίνονται κατά του συστήματος αποζημίωσης ( feed- in- tariff) των μονάδων ΑΠΕ και των φωτοβολταϊκών ειδικότερα υπεραμυνόμενοι δήθεν του καλού της εθνικής οικονομίας το οποίο κατ’ αυτούς πλήττεται από την τιμή της πράσινης kWh.
Ως απόλυτα αρμόδιοι αφού ο ΣΠΕΦ (Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά) είναι ο μόνος σύνδεσμος που εκπροσωπεί τους πραγματικούς παραγωγούς ενέργειας από Φ/Β στην Ελλάδα, θα απαντήσουμε για ακόμα μια φορά τεκμηριωμένα σε όλες αυτές τις έστω «καλοπροαίρετες» ανησυχίες κάνοντας μια σύντομη αναδρομή στο πρόσφατο παρελθόν.
Το 2006 η Πολιτεία νομοθέτησε με τον νόμο 3468 ισχύ 700 MW για φωτοβολταϊκά συνολικά στην Επικράτεια με τιμή πωλούμενης kWh 0,40 – 0,45 ευρώ ανάλογα την ισχύ του σταθμού.
Τον Ιανουάριο του 2009 η Πολιτεία και χωρίς πρακτικά να υπάρχει ακόμη ανεπτυγμένη φωτοβολταϊκή ισχύς κυρίως λόγω των ανυπέρβλητων γραφειοκρατικών εμποδίων (συνολική εγκατεστημένη ισχύς φωτοβολταϊκών σταθμών σε λειτουργία μόλις 14 MW), με τον ν. 3734 ξανανομοθέτησε το καθεστώς τιμολόγησης της φωτοβολταϊκής kWh ορίζοντας για πρώτη φορά την κλιμακωτή ανά 6μηνο μείωση της τιμής της για τους νέους κάθε φορά Φ/Β σταθμούς που συμβολαιοποιούνται με τον ΔΕΣΜΗΕ. Η κλίμακα αυτή εκκινούσε από τα 0,40 – 0,45 ευρώ / kWh που όριζε ο ν. 3468 και μόλις το 2014 μείωνε την τιμή της στα 0,26 – 0,29 ευρώ μια μείωση δηλαδή της τάξης του 35% σε μόλις πέντε χρόνια. Περαιτέρω ο νόμος όριζε πως από το 2015 και ύστερα η τιμή για τους νέους πάντοτε σταθμούς θα μειωθεί περισσότερο οριζόμενη απευθείας ως το γινόμενο της χονδρεμπορικής τιμής του συμβατικού ρεύματος (οριακή τιμή συστήματος ΟΤΣ) επί συντελεστή 1,3 – 1,5 δηλαδή με σημερινά δεδομένα τιμή μόλις 0,10 ευρώ / kWh. Μείωση λοιπόν της τάξης του 75% σε μόλις έξι χρόνια.
Το 2010 με τον ν. 3851 η Πολιτεία εκ νέου νομοθέτησε το καθεστώς αποζημίωσης των ΑΠΕ όπου σε ότι αφορά τα φωτοβολταϊκά επαναβεβαιώθηκε αυτούσιος ο προηγούμενος νόμος 3734 ενώ μέσω του νέου αναπτυξιακού τα Φ/Β εξαιρέθηκαν παντελώς από κάθε μορφή επιχορήγησης του κόστους εγκατάστασης τους. Όσον αφορά το μέγεθος της αγοράς των Φ/Β και πάλι η πραγματικότητα υστερούσε σημαντικά των στόχων του Κράτους αφού τον Δεκέμβριο του 2009 η εγκατεστημένη ισχύς ήταν μόλις 46 MW ενώ σήμερα σε λειτουργία βρίσκονται μόλις 208 MW. Παράλληλα και με βάση τις δεσμεύσεις μας στην ΕΕ ο νομοθετημένος εθνικός στόχος για το 2014 είναι 1.500 MW φωτοβολταϊκά και για το 2020 2.200 MW! Οι αριθμοί αυτοί περιλαμβάνουν όλες τις μορφές Φ/Β δηλαδή εγκαταστάσεις σε γήπεδα, στέγες και αγροτικά.
Εύλογα λοιπόν μας προκαλεί απορία το που στηρίζονται όλα αυτά τα δημοσιεύματα περί δήθεν φούσκας στα φωτοβολταϊκά όταν η πραγματικότητα (208 MW εγκατεστημένη ισχύς) υπολείπεται δραματικά των επί τρεις φορές νομοθετημένων και ρητά ποσοτικοποιημένων στόχων; Πως είναι άραγε δυνατόν το Κράτος να μην έχει υπολογίσει επί τρεις φορές μάλιστα νομοθετώντας το όποιο συνεπαγόμενο οικονομικό κόστος (αν υπάρχει καν τέτοιο) της ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών;
Τα φωτοβολταϊκά όχι μόνο δεν κοστίζουν στην εθνική οικονομία αλλά τουναντίον προσφέρουν πυρήνα ανάπτυξης και καινοτομίας αφού στο σύντομο διάστημα από το 2006 και ύστερα και παρά τα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα έχει ήδη αναπτυχθεί μια ολόκληρη εθνική βιομηχανία πίσω τους που τα παράγει, τα εγκαθιστά, τα λειτουργεί και τα υποστηρίζει. Σήμερα μια φωτοβολταϊκή εγκατάσταση μπορεί να κατασκευαστεί από αμιγώς ελληνικά προϊόντα σε ποσοστό ως και 90%. Πουθενά αλλού στην ηλεκτροπαραγωγή δεν υπάρχει τέτοια δυνατότητα που ευθέως ισοδυναμεί με θέσεις εργασίας σε όλη την αλυσίδα τους. Το βασικότερο δε πλεονέκτημα σε σχέση με οποιαδήποτε συμβατική μορφή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που φαντάζει δήθεν φθηνότερη είναι ότι τα Φ/Β παράγουν «πράσινο» προϊόν υψηλής προστιθέμενης αξίας χωρίς να καταναλώνουν την παραμικρή εισαγόμενη πρώτη ύλη και μάλιστα για διάστημα τουλάχιστον 25 ετών με μηδενική επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Αν θέλει λοιπόν κάποιος πραγματικά να μιλήσει με ορθολογικούς οικονομικούς όρους κόστους θα πρέπει σε κάθε μορφή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να συνυπολογίσει πέρα από το κόστος εγκατάστασης, το κόστος γραμμών δικτύου που απαιτείται για την διασύνδεση της μονάδας, το κόστος ρύπων που συνεπάγεται η έκλυση CO2 αλλά και την επικίνδυνη εξάρτηση της χώρας από το εξωτερικό με την συνεπακόλουθη επιβάρυνση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που συνεπάγεται η διαρκής εισαγωγή λειτουργικής καύσιμης πρώτης ύλης (π.χ. φυσικό αέριο). Σε όλες αυτές τις παραπάνω πτυχές τα φωτοβολταϊκά αριστεύουν αφού κατά κανόνα βρισκόμενα κοντά στην κατανάλωση δεν χρειάζονται καν σημαντικές δαπάνες σε γραμμές μεταφοράς πλεονέκτημα μοναδικό συγκριτικά με τις υπόλοιπες μορφές ΑΠΕ.
Το δε σύστημα αποζημίωσης των ΑΠΕ ( feed- in- tariff) έχει αποδειχθεί άκρως επιτυχημένο και φθηνό αφού ενσωματώνει όλες τις οικονομικές παραμέτρους και «κρυφές» ωφέλειες κάθε τεχνολογίας όπως αναφέρθηκαν παραπάνω. Επιπρόσθετα τα Φ/Β συγχρονιζόμενα άριστα με την καμπύλη της ζήτησης φορτίου και ειδικά τις ώρες αιχμής της (μεσημεριανές ώρες το καλοκαίρι) γλυτώνουν το σύστημα από πολύ ακριβές εφεδρείες και εισαγωγές ενέργειας. Με το σύστημα feed- in- tariff οι ΑΠΕ δεν συμπαρασύρουν όλη την πυραμίδα της προσφοράς ενέργειας κάθε χρονική στιγμή σε υψηλότερο επίπεδο αποζημίωσης όπως συμβαίνει π.χ. με τις εισαγωγές, συνεισφέροντας έτσι σημαντικά στην συγκράτηση της οριακής τιμής συστήματος (ΟΤΣ) την οποία και επωφελείται ο τελικός καταναλωτής. Όσον αφορά το τέλος ΑΠΕ είναι απολύτως στρεβλός ο υπολογισμός του αφού σε αυτόν δεν λαμβάνονται υπ’ όψη οι κρυφές ωφέλειες του συστήματος από την συνεισφορά των φωτοβολταϊκών σε όλες τις πτυχές τους όπως προαναφέρθηκαν.
Με βάση τα ανωτέρω πως είναι άραγε δυνατόν να ζητούν κάποιοι από την Πολιτεία να αθετήσει το επί τρεις φορές νομοθετημένο πλαίσιο ανάπτυξης των ΑΠΕ και των Φ/Β ειδικότερα, την στιγμή μάλιστα που είναι ο μόνος τομέας ανάπτυξης που μας έχει απομείνει και που ακόμη βρισκόμαστε τόσο μακριά από τους δεσμευτικούς στόχους μας ώστε ούτε κατά διάνοια να μπορούμε να μιλάμε για φούσκα; Επιτέλους για μία φορά θα πρέπει να δούμε την πραγματικότητα κατάματα και να προσδέσουμε το άρμα μας στην πραγματική διασυνδεδεμένη ισχύ των Φ/Β και όχι στην ανέξοδη και απατηλή προσδοκία των αιτήσεων που απλά δεν θα υλοποιηθούν ποτέ όπως άλλωστε μας δίδαξε και η ιστορία των τελευταίων πέντε ετών. Αν πρέπει κάτι να κάνουμε είναι να ανακαλέσουμε τις άδειες που δεν υλοποιούνται και όχι να τιμωρήσουμε τις επενδύσεις που υλοποιήθηκαν ή υλοποιούνται.
Έχουμε άραγε αναλογιστεί τα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ που έχουν επενδυθεί στα Φ/Β και στην παραγωγή τους και που αποτελούν ψήφο εμπιστοσύνης για την Ελλάδα από πλευράς επενδυτών σε πείσμα όλων αυτών που δεν επενδύουν το παραμικρό στην χώρα, κινδυνολογούν καιροσκοπικά ακατάπαυστα και εξάγουν τα χρήματα τους στο εξωτερικό αποζητώντας την εθνική πτώχευση ώστε σε μια νύχτα να πλουτίσουν εις βάρος των πολλών;
Είναι δυνατόν ως χώρα να ζητούμε επενδύσεις και ανάπτυξη τιμωρώντας εν τέλει βάναυσα τους όποιους τολμηρούς μας εμπιστεύθηκαν δαπανώντας τα χρήματα τους στην χώρα μας με το να αλλάζουμε τους κανόνες της επένδυσης τους εκ των υστέρων και μάλιστα τολμώντας να προτείνουμε αναδρομικότητα;
Όλα αυτά είναι αδιανόητα και αντισυνταγματικά για μια χώρα που ασπάζεται και σέβεται την ιδιωτική πρωτοβουλία και που στηρίζει σε αυτήν την απασχόληση και την ευημερία του λαού της. Ειδικά σήμερα που ζούμε την απόλυτη χρεωκοπία του τεράστιου και αποτυχημένου Κράτους–επιχειρηματία, οι επενδύσεις των ιδιωτών είναι οι μόνες που μπορούν να ορθοποδήσουν την χώρα σε βιώσιμη βάση.
Ως επενδυτές που «ψήφισαν» Ελλάδα επενδύοντας τα χρήματα τους εδώ και μάλιστα σε παραγωγική δραστηριότητα αντί να τα εξάγουν στις τράπεζες του εξωτερικού και ύστερα να καιροσκοπούν αζημίως, θεωρούμε αδιανόητο τον οποιονδήποτε αιφνιδιασμό των επιχειρηματικών μας σχεδίων. Δεν έχουμε κανένα πλέον περιθώριο ως χώρα για λάθη, παλινωδίες και κακεντρέχεια εις βάρος του πολύπαθου ιδιωτικού παραγωγικού τομέα».
Η υπουργός ΠΕΚΑ, κα Τίνα Μπιρμπίλη, έσπευσε να καθησυχάσει τους επενδυτές των ΑΠΕ ότι οι επιδοτούμενες τιμές θα διατηρηθούν και δεν θα αλλάξει απροειδοποίητα το ρυθμιστικό καθεστώς. Είχαν προηγηθεί εικασίες σε επίπεδο αγοράς τις τελευταίες ημέρες, από το συνέδριο του Economist και μετά, οι οποίες όμως προς το παρόν τουλάχιστον δείχνουν να διαψεύδονται.
Μιλώντας στο Capital. gr και στον δημοσιογράφο Χάρη Φλουδόπουλο, η κα Μπιρμπίλη τόνισε:
«Δεν υπάρχει καμία τέτοια συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε κανένα επίπεδο και είναι σαφές ότι μέσα από τους ρύπους και τις δημοπρασίες που ξεκινούν εντός του Ιουνίουθα μπορέσουμε να καλύψουμε το έλλειμμα που υπάρχει στο ΔΕΣΜΗΕ. Επαναλαμβάνω ότι δεν υπάρχει καμία συζήτηση ούτε επίσημα ούτε ανεπίσημα με την Ε.Ε. για το θέμα».
Σε κάθε περίπτωση, η υπουργός θεωρεί ότι η ελληνική αγορά των ΑΠΕ δεν έχει αγγίξει ακόμη το επίπεδο ωριμότητας ξένων αγορών, όπως της Πορτογαλίας, συνεπώς δεν υπάρχει κάποια σκέψη για επιβράδυνση των επιδοτούμενων τιμών.
Ανοίγει ξανά η διαδικασία υποδοχής αιτήσεων για φωτοβολταϊκά σε στέγες στα διασυνδεδεμένα νησιά, όπως είχε γράψει σε πρόσφατο δημοσίευμα το energypress.
Όπως αναφέρει η ΔΕΗ σε σημερινή ανακοίνωση της, οι αρμόδιες ΔΕΗ θα δέχονται εκ νέου αιτήσεις για φωτοβολταϊκά συστήματα του Ειδικού Προγράμματος στα Διασυνδεδεμένα Νησιά από την Δευτέρα 06.06.2011
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι αιτήσεις αυτές δεν θα εξετάζονται άμεσα, αλλά στο βαθμό που θα αποδεσμεύεται ισχύς από αιτήματα για τα οποία θα αίρεται η δέσμευση ισχύος στο συνολικό περιθώριο του νησιού, μετά την άπρακτη παρέλευση της διάρκειας ισχύος της αντίστοιχης προσφοράς σύνδεσης, οπότε και θα εξετάζονται αιτήματα του Ειδικού Προγράμματος συνολικής ισχύος αντίστοιχης προς την αποδεσμευθείσα ισχύ, με βάση την προτεραιότητα κατάθεσής τους.
Δείτε ολόκληρη την ανακοίνωση της ΔΕΗ: Ανακοίνωση
Επιχειρείται να ακυρωθεί στην πράξη η προτεραιότητα των αγροτών, εκτρέποντας πλήρως τον προγραμματισμό και το σχεδιασμό της δέσμευσης ισχύος 500 MW που προβλέπει για αυτούς η από 11.10.2010 σχετική Υπουργική απόφαση, επισημαίνει σε επιστολή του προς την υπουργό Περιβάλλοντος, κα Τίνα Μπιρμπίλη, ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ, κ. Τζανέτος Καραμίχας. Στην επιστολή η αγροτική συνομοσπονδία παρουσιάζει αναλυτικά μια σειρά προβλημάτων που εμποδίζουν, όπως ισχυρίζεται, τους αγρότες να επενδύσουν στα φωτοβολταϊκά και να αξιοποιήσουν την προτεραιότητα που τους είχε εξασφαλίσει το ΥΠΕΚΑ.
Ολόκληρη η επιστολή
Κυρία Υπουργέ,
Η ρύθμιση του ν. 3851/2010 της κατά προτεραιότητα αξιολόγησης των αιτήσεων των επαγγελματιών αγροτών για την αδειοδότηση φωτοβολταϊκών σταθμών οδηγείται πλέον σε αδιέξοδο, τόσο εξαιτίας της αρνητικής στάσης των αρμόδιων υπηρεσιών της ΔΕΗ και του ΔΕΣΜΗΕ σε σχέση με αιτήματα ιδιωτών, τα οποία δυστυχώς εξυπηρετούνται με ευνοϊκότερους, ή και ίδιους - στην καλύτερη περίπτωση όρους, όσο και εξαιτίας της αδυναμίας του Υπουργείου να καθοδηγήσει και να επιβάλλει στους φορείς αυτούς την εφαρμογή της συγκεκριμένης αυτής πολιτικής δέσμευσης της Κυβέρνησης. Επισημαίνονται χαρακτηριστικά τα εξής :
1. Σήμερα, οκτώ μήνες μετά την εμπρόθεσμη υποβολή των αιτήσεων επαγγελματιών αγροτών, για το 45% και πλέον των αιτημάτων τους καθυστερεί ακόμα η έκδοση όρων διασύνδεσης, με διάφορα προσχήματα, όπως η ολοκλήρωση μελετών για την χωρητικότητα του δικτύου διανομής και άλλα συναφή προκόμματα . Όπως προκύπτει αγνοήθηκαν οι προτάσεις που υπέβαλλε στις 22.10.2010 η ΠΑΣΕΓΕΣ για την επίσπευση των διαδικασιών αυτών, ζητώντας, έστω, την έκδοση οδηγίας από το Υπουργείο σας προς την αρμόδια Διεύθυνση Διαχείρισης Δικτύων της ΔΕΗ, ώστε με βάση την απαιτούμενη προμελέτη των αρμόδιων περιφερειακών γραφείων να εκδίδονται άμεσα οι όροι σύνδεσης με τη ΔΕΗ.
2. Αγνοήθηκε πλήρως η έγκαιρη επισήμανση της ΠΑΣΕΓΕΣ, από τον Οκτώβριο του 2010, σε σχέση με το έλλειμμα περιφερειακής διάρθρωσης και στελέχωσης του ΔΕΣΜΗΕ. Δεν αξιοποιήθηκε η πρότασή μας για την έκδοση απόφασής σας, ώστε οι συμβάσεις αγοραπωλησίας των αγροτών με τον ΔΕΣΜΗΕ να εκχωρούνται στη ΔΕΗ, με απλή και μόνο αναγγελία ενημέρωσης του ΔΕΣΜΗΕ, γεγονός που θα επέτρεπε τη συντόμευση του χρονικού διαστήματος εξέτασης των αιτήσεων των αγροτών.
Το αποτέλεσμα είναι να διαπιστώνεται σήμερα πλήρης αδυναμία του ΔΕΣΜΗΕ να ανταποκριθεί στην αξιολόγηση 3.200 φακέλων αγροτών, με πληρότητα στοιχείων, που έχουν υποβληθεί με σκοπό την υπογραφή συμβάσεων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι ελέγχονται, χωρίς καμία προτεραιότητα, με απελπιστικά αργό ρυθμό, μαζί με τους άλλους 4.300 φακέλους ιδιωτών, γεγονός που θα απαιτήσει διάστημα δύο και πλέον ετών, προκειμένου να ολοκληρωθεί η απαιτούμενη διαδικασία. Με τον τρόπο αυτό, ακυρώνεται η περιλαμβανόμενη στο ν. 3851/2010 πρόβλεψη ολοκλήρωσης εντός 10 μηνών των διαδικασιών αδειοδότησης φωτοβολταϊκών σταθμών των αγροτών.
3. Από την άλλη πλευρά, διαπιστώνεται ότι η ΔΕΗ υπαγορεύει στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου σας την άποψή της ως προς το αν θα πρέπει να ισχύσει το κριτήριο της προτεραιότητας των αιτήσεων των αγροτών και στα διασυνδεδεμένα νησιά, γνώμη την οποία επικαλείται πρόσφατο έγγραφο του Υπουργείου σας (Αρ. Πρωτ. ΥΑΠΕ/Φ16/οικ. 9693/26.4.2011) προς την ΠΑΣΕΓΕΣ, σύμφωνα με το οποίο πρέπει, όπως αναφέρει και η 6η σχετική ανακοίνωση της ΔΕΗ, να ισχύει κοινή προτεραιότητα για όλους. Αγνοήθηκε έτσι το από 22.10.2010 εύλογο και δίκαιο αίτημα της ΠΑΣΕΓΕΣ προς το Υπουργείο σας, ως προς τη διασφάλιση της προτεραιότητας των επαγγελματιών αγροτών, όχι μόνο στην ηπειρωτική χώρα, αλλά και όπου προκύπτει διαθέσιμη ισχύς, τόσο στα μη διασυνδεδεμένα, όσο και στα διασυνδεδεμένα με το δίκτυο νησιά.
4. Αρνείται επίσης το Υπουργείο σας να δεχθεί το αυτονόητο αίτημα, που έχει επανειλημμένα υποβάλλει η ΠΑΣΕΓΕΣ, για την τροποποίηση της Υπουργικής απόφασης που επιβάλλει την προσκόμιση εγγυητικής επιστολής, ύψους 15.000 € για φωτοβολταϊκούς σταθμούς ισχύος 100 kw στη ΔΕΗ, για όσους από τους επαγγελματίες αγρότες διαθέτουν ήδη έγκριση χρηματοδοτικής μίσθωσης από Τράπεζα, γεγονός που καθιστά πλήρως διασφαλισμένη την υλοποίηση της επένδυσής τους και συνεπώς περιττή την πρόσθετη επιβάρυνσή τους. Η επιμονή σε αυτή την ακατανόητη και εντελώς γραφειοκρατική διαδικασία, τη στιγμή μάλιστα που η απαίτηση αυτή δεν ισχύει για επενδυτές που προτίθενται να εγκαταστήσουν σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ μεγάλης ισχύος (μεγαλύτερης του 1 MW) αποτελεί ζήτημα που θέτει ευθέως θέμα άνισης και επαχθούς μεταχείρισης σε βάρος των αγροτών.
5. Δεν έχει μέχρι σήμερα αντιμετωπιστεί η αναγκαία η δημοσίευση στους δικτυακούς τόπους του ΥΠΕΚΑ και της ΔΕΗ των στοιχείων των επαγγελματιών αγροτών που λαμβάνουν όρους διασύνδεσης από την ΔΕΗ σε αντιστοιχία με τα εφαρμοζόμενα από την Ρ.Α.Ε. Όπως έχει επανειλημμένα τονιστεί από την ΠΑΣΕΓΕΣ, η δημοσίευση αυτή θα δημιουργούσε όρους πλήρους διαφάνειας της διαδικασίας σε όλα τα στάδιά της, ενώ ταυτόχρονα θα επέτρεπε την παρακολούθηση της εξέλιξης των αιτημάτων των αγροτών, καθιστώντας δυνατό το συντονισμό των ενεργειών για την επίλυση τυχόν εμφανιζόμενων προβλημάτων.
Από τα προηγούμενα είναι σαφές ότι επιχειρείται να ακυρωθεί στην πράξη η προτεραιότητα των αγροτών, εκτρέποντας πλήρως τον προγραμματισμό και το σχεδιασμό της δέσμευσης ισχύος 500 MW που προβλέπει για αυτούς η από 11.10.2010 σχετική Υπουργική απόφαση.
Πρόκειται συνεπώς περί εμπαιγμού που συνδέεται και με συγκεκριμένα συμφέροντα, όπως αυτά εκφράστηκαν, κατά την πρόσφατη σύσκεψη σε κεντρικό ξενοδοχεία της Αθήνας, μεταξύ του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών και εκπροσώπων του ΥΠΕΚΑ, της ΡΑΕ, του ΔΕΣΜΕ και της ΔΕΗ, με πρόσχημα την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης και την εξυγίανση της αγοράς.
Είναι σαφές ότι το ζήτημα αυτό οφείλεται να συζητηθεί άμεσα σε ένα ευρύτερο πολιτικό επίπεδο που δεν αφορά μόνο στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου σας και στην Κυβέρνηση, αλλά και στο σύνολο του πολιτικού συστήματος της χώρας
Λεπτομέρειες για τις αδειοδοτικές διαδικασίες των φωτοβολταϊκών σε 12 ευρωπαϊκές χώρες παρέχει η επικαιροποιημένη βάση δεδομένων που αναπτύχθηκε από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα PV LEGAL.
Η βάση δεδομένων αφορά τη Βουλγαρία, τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, την Πολωνία, την Πορτογαλία, τη Σλοβενία και την Τσεχία και περιγράφει τις διαδικασίες αδειοδότησης για διάφορες κατηγορίες και μεγέθη φωτοβολταϊκών συστημάτων (από μικρά οικιακά συστήματα έως μεσαία και μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα), παρέχοντας την πιο πλήρη καταγραφή που έχει γίνει μέχρι σήμερα για το θέμα. Η βάση δεδομένων απευθύνεται σε:
- Επενδυτές και εταιρίες φωτοβολταϊκών που θέλουν να έχουν μια συγκριτική εικόνα για τις διαδικασίες σε διάφορες χώρες
- Εθνικές και Κοινοτικές αρχές που εμπλέκονται με τις θεσμικές ρυθμίσεις που αφορούν τα φωτοβολταϊκά
Για κάθε μία από τις συμμετέχουσες χώρες, έχουν διατυπωθεί συγκεκριμένες προτάσεις για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου με στόχο την άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων, τη συνακόλουθη μείωση του κόστους εγκατάστασης και την ταχύτερη διείσδυση των φωτοβολταϊκών στα δίκτυα.
Θετικός αντίκτυπος
«Δυο χρόνια μετά την έναρξή του, το ευρωπαϊκό Πρόγραμμα PV LEGAL για την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας στα φωτοβολταϊκά, μπορεί να υπερηφανεύεται ότι έχει συμβάλλει στην επίτευξη θετικών αλλαγών σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες» αναφέρει ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ).
Σημειώνει ότι από τον Ιούλιο του 2009, το Πρόγραμμα PV LEGAL βοήθησε τους φορείς της αγοράς να βελτιώσουν το θεσμικό καθεστώς που διέπει την αδειοδότηση των φωτοβολταϊκών. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ελλάδας όπου, πέραν της ψήφισης του Ν.3851/2010 για την απλοποίηση των διαδικασιών, σημειώθηκαν περαιτέρω βελτιώσεις στο καθεστώς αδειοδότησης των οικιακών φωτοβολταϊκών μέσα στο 2010 και επέκταση του σχετικού προγράμματος των οικιακών φωτοβολταϊκών και στα μη διασυνδεδεμένα νησιά
Οι πληροφορίες που παρέχει
- Οι τελευταίες εξελίξεις σε θεσμικά θέματα μπορούν να βρεθούν στην παρακάτω διεύθυνση:http://www.pvlegal.eu/en/results/progresses.html
- Η βάση δεδομένων του PV LEGAL (σε διάφορες γλώσσες) βρίσκεται στην εξής διεύθυνση: http://www.pvlegal.eu/database.html
- Οι εθνικές εκθέσεις με τις προτάσεις για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου μπορούν να βρεθούν στην παρακάτω διεύθυνση:http://www.pvlegal.eu/results/advisory-papers.html
Το πρόγραμμα PV LEGAL
Στο PV LEGAL, το οποίο χρηματοδοτείται από το Κοινοτικό Πρόγραμμα “Ευφυής Ενέργεια”, συμμετέχουν 13 εθνικοί σύνδεσμοι εταιριών φωτοβολταϊκών, η Ευρωπαϊκή Ένωση Βιομηχανιών Φωτοβολταϊκών (ΕΡΙΑ), καθώς και η εταιρία συμβούλων eclareon. Συγκεκριμένα, οι φορείς που συμμετέχουν είναι οι εξής:
- BSW-Solar, Γερμανία (συντονιστής)
- ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ (ΣΕΦ), Ελλάδα ASIF, Ισπανία Assosolare, Ιταλία ENERPLAN, Γαλλία PTPV, Πολωνία MPC, Βρετανία SER, Γαλλία ZSFI, Σλοβενία EPIA,
- Eclareon
Συνεργαζόμενοι οργανισμοί: Holland Solar (Ολλανδία), Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Τσεχίας, APESF (Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών Πορτογαλίας), Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών Βουλγαρίας
Κάλυψη του συνόλου της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ ως το 2050, αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος «πράσινων» μεγαβάτ από 15 σε 40 έως το 2020 και μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 60% θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ο «Οδικός Χάρτης» για τη μετάβαση σε οικονομία χαμηλού άνθρακα που θα έχει ολοκληρωθεί ως το καλοκαίρι.
Τα παραπάνω ανέφερε η υπουργός ΠΕΚΑ, Τ. Μπιρμπίλη από το βήμα συνεδρίου του Economist για την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή και πρόσθεσε ότι η Ελλάδα βρίσκεται εντός στόχων για τη συγκράτηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η υπουργός, σήμερα οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι αυξημένες κατά 23 % σε σχέση με το έτος βάσης, έναντι στόχου για 25 % ως το 2012, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κυότο και οι εκπομπές συνεχίζουν να μειώνονται.
Ο «Οδικός Χάρτης» για το 2050, που θα τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση, θα περιλαμβάνει τους εξής στόχους:
-Κάλυψη του 100 % της παραγωγης ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές.
-Αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ σε 40 γιγαβάτ, από 15 το 2020.
-Μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 60 %.
-Συγκράτηση της κατανάλωσης ενέργειας στα σημερινά επίπεδα.
-Αύξηση του μεταφορικού έργου από μέσα σταθερής τροχιάς.
-Ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος.
-Αύξηση της χρήσης βιομάζας και βιοκαυσίμων.
-Βελτίωση-επέκταση των δικτύων μεταφοράς ενέργειας.
-Αύξηση της ικανότητας αποθήκευσης ενέργειας, κυρίως με φράγματα και ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα.
-Βελτίωση της παραγωγικότητας του ενεργειακού τομέα.
Ο "Οδικός Χάρτης", ανέφερε η υπουργός, στηρίζεται σε ήδη υπάρχουσες τεχνολογίες. Εκκρεμεί ωστόσο η εκτίμηση του κόστους / οφέλους των σχετικών ενεργειών. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, τόνισε, η μετάβαση σε οικονομία χαμηλού άνθρακα θα σημάνει τη δημιουργία 6 εκατ. νέων θέσεων εργασίας και την αύξηση του ευρωπαϊκού ΑΕΠ κατά 6 %.
Η υπουργός ΠΕΚΑ τόνισε τέλος ότι τα τραγικά γεγονότα στη Φουκουσίμα και οι αναταραχές στη Μ.Ανατολή έδειξαν ότι η αντιμετώπιση των προκλήσεων απαιτεί αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου και επανέλαβε την αντίθεση της κυβέρνησης στη χρήση πυρηνικής ενέργειας.
Όπως επισημαίνει ο κ. Καραμίχας στην επιστολή του, οι επενδύσεις Φ/Β σταθμών των επαγγελματιών αγροτών διαθέτουν έγκριση χρηματοδοτικής μίσθωσης από την ΑΤΕ Leasing ΑΕ και όχι απλά επιστολή εκδήλωσης θετικού ενδιαφέροντος, ενώ ταυτόχρονα η ολοκλήρωσης της επένδυσης αναλαμβάνεται από την Τράπεζα, γεγονός που καθιστά πλήρως διασφαλισμένη την υλοποίησή της.
Τονίζεται εξάλλου ότι με την υπογραφή της σύμβασης του αγρότη με την ΑΤΕ Leasing, η Τράπεζα καθίσταται ιδιοκτήτρια του φωτοβολταϊκού σταθμού και άρα δεν τίθεται ζήτημα αμφισβήτησης ως προς την υλοποίηση της επένδυσης από τους αγρότες αυτούς.
Με βάση τα παραπάνω η υποχρέωση κατάθεσης εγγυητικής επιστολής από αυτούς τους επαγγελματίες αγρότες, ταυτόχρονα με την υπογραφή σύμβασης για τους όρους διασύνδεσης με τη Δ.Ε.Η., δεν σχετίζεται με την διασφάλιση της υλοποίησης της επένδυσης, γεγονός που συνιστά άνιση μεταχείριση των αγροτών έναντι άλλων ενδιαφερόμενων επενδυτών.
Για το πλήρες κείμενο της επιστολής, σε pdf μορφή, πιέστε εδώ:
Επίσης, κατατέθηκε και η τροπολογία για τις εκπτώσεις στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού για τους οικιακούς καταναλωτές σε περιοχές όπου κατασκευάζονται μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που ανήγγειλε στις 16 Μαΐου το ΥΠΕΚΑ.
Ειδικότερα:
1. Η τροπολογία για τις εκπτώσεις στους λογαριασμούς διατηρεί το ποσό της επιστροφής (1 % επί της αξίας της παραγόμενης ενέργειας στην περιοχή) και προβλέπει επιπλέον την επιβολή ορίου κατανάλωσης προκειμένου να ισχύσει η έκπτωση (ώστε να εξασφαλισθεί και ο στόχος εξοικονόμησης ενέργειας). Με την τροπολογία δίνεται επίσης η δυνατότητα η έκπτωση να μη γίνεται μόνο στην αξία του ρεύματος αλλά να επεκτείνεται και στα δημοτικά τέλη που επιβαρύνουν το λογαριασμό του ηλεκτρικού. Όλες οι διαδικασίες καθώς και ο τρόπος προσδιορισμού και επιμερισμού των ποσών θα καθοριστούν με Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργείων Εσωτερικών και ΠΕΚΑ. Σύμφωνα με τους πρώτους υπολογισμούς, οι εκπτώσεις φτάνουν μέχρι 350 ευρώ το χρόνο.
2. Σε ό,τι αφορά τις άδειες παραγωγής και το εμπόριο που έχει αναπτυχθεί, όπως επεσήμανε η υπουργός κα Τίνα Μπιρμπίλη μιλώντας σήμερα στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, η διαδικασία θέσπισης συγκεκριμένης προθεσμίας για την έκδοση άδειας εγκατάστασης μετά τη χορήγηση άδειας παραγωγής, ως μηχανισμός επιτάχυνσης των υλοποιούμενων έργων, μετά από την πενταετή εφαρμογή της, αποδείχθηκε αναποτελεσματική , δεδομένου ότι οι ιδιαιτερότητες που εμφανίζει κάθε έργο δεν επιτρέπουν την επιβολή οριζόντιων ρυθμίσεων, όπως η συγκεκριμένη προθεσμία. Για το λόγο η τροπολογία προβλέπει ρυθμίσεις με τις οποίες, αρχικά δίνεται η δυνατότητα να ανακληθούν άδειες στις οποίες ο κάτοχος αποδεδειγμένα αμελεί να προχωρήσει την περαιτέρω αδειοδοτική διαδικασία, εξαιρουμένων των περιπτώσεων ανωτέρας βίας.
3. Υποχρεώνει επίσης, πρόσθεσε η υπουργός, τους κατόχους αδειών παραγωγής από ΑΠΕ να προχωρούν άμεσα στις περαιτέρω αδειοδοτικές διαδικασίες, έτσι ώστε να μπει "φρένο" στο "εμπόριο" αδειών ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ και να ξεκαθαρίσει το τοπίο των μελλοντικών έργων ΑΠΕ από τους επενδυτές, οι οποίοι δεν είχαν σκοπό τη δημιουργία και λειτουργία αυτών των έργων, αλλά είχαν στόχο την κακώς δημιουργούμενη υπεραξία από τις άδειες παραγωγής που ελάμβαναν".
Η τροπολογία θα έχει και αναδρομική ισχύ, για άδειες παραγωγής που εκδόθηκαν πριν το 2010.
«Στριμώχνει» τη ΔΕΗ η ΡΑΕ για τη σύνδεση των έργων ΑΠΕ στο δίκτυο διανομής με αφορμή τις πολλές γκρίζες ζώνες που έχει εντοπίσει να υπάρχουν, όπως καταγράφηκαν και στη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης που ολοκληρώθηκε πρόσφατα.
Και της ζητά από εδώ και στο εξής να της υποβάλει ανά 2μηνο μια σειρά αναλυτικών στοιχείων όπως για τις χρεώσεις σύνδεσης, το χρόνο κατάρτισης προσφοράς και την πορεία κατασκευής νέων έργων, πίνακα με τις αιτήσεις που υποβάλλονται, ώστε να παρακολουθείται και να αξιολογείται καλύτερα η κατάσταση που επικρατεί στο συγκεκριμένο χώρο.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της δημόσιας διαβούλευσης, τα οποία η ΡΑΕ ανήρτησε χθες στην ιστοσελίδα της, η ΔΕΗ καλείται να υποβάλλει κάθε δύο μήνες αναλυτικά στοιχεία για :
• Τις συνδέσεις, το προϋπολογιστικό αλλά και το απολογιστικό τους κόστος, καθώς και τις αιτίες που οδηγούν σε τυχόν μεγάλες διαφοροποιήσεις.
• Τους χρόνους ολοκλήρωσης των έργων σύνδεσης(συγκεντρωτικά στοιχεία και όποια άλλη κατηγοριοποίηση κρίνει η ΔΕΗ με ανάλυση για κάθε ημέρα)
• Τους χρόνους κατάρτισης και υποβολής ανά ενδιαφερόμενο επενδυτή της προσφοράς σύνδεσης (επίσης στοιχεία ανά ημέρα)
• Την τελική σύνδεση (παροχή) του σταθμού ΑΠΕ, την επέκταση καθώς και για την ενίσχυση του δικτύου προκειμένου αυτός να συνδεθεί. Ειδικότερα, η ΔΕΗ θα πρέπει να ενημερώνει για τα κύρια χαρακτηριστικά των έργων (μήκος γραμμών, ισχύς μετασχηματιστών) το κόστος τους αλλά και το ύψος των λοιπών χρεώσεων με επαρκή ανάλυση (μελέτη, επίβλεψη, έλεγχος και παραλαβή, άλλες δαπάνες).
Εξι τομές για μεγαλύτερη διαφάνεια
Ταυτόχρονα, για να γίνει πιο διαφανής η διαδικασία (κάτι που καταγράφηκε και μέσα από καταγγελίες των ίδιων των επενδυτών στη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης), η ΡΑΕ θεωρεί ότι είναι άμεση ανάγκη για τη :
• Δημοσιοποίηση πληροφοριών σχετικά με τις χρεώσεις σύνδεσης, καθώς το κόστος σύνδεσης είναι απαραίτητο στοιχείο για να αξιολογηθεί το επιχειρηματικό σχέδιο ενός σταθμού ΑΠΕ
• Καταγραφή και δημοσιοποίηση των διαδικασιών προκειμένου να διασφαλισθεί το μέγιστο δυνατό επίπεδο διαφάνειας, καθώς και τηςκατάστασης του δικτύου σε σχέση με τη δυνατότητα να απορροφήσει ισχύ από σταθμού ΑΠΕ.
• Δημοσιοποίηση Οδηγού για τη σύνδεση και λειτουργία σταθμών ΑΠΕ για τις διαφορετικές τεχνολογίες και τα διαφορετικά επίπεδα τάσης.
• Υποστήριξη της δυνατότητας των επενδυτών να υλοποιούν τα έργασύνδεσης μέσω τρίτων καθώς θα πρέπει να διερευνηθεί κατά πόσο η δυνατότητα αυτή μπορεί να αυξήσει το ρυθμό διείσδυσης σταθμών στο σύστημα.
• Δημοσιοποίηση των αιτήσεων σύνδεσης που υποβάλλονται στη ΔΕΗ, σε χρόνο, όσο είναι δυνατό, πλησιέστερο στον πραγματικό.
Επιστροφή του τέλους όταν απορρίπτεται η αίτηση
Ταυτόχρονα η ΡΑΕ θα ζητήσει άμεσα τις απόψεις της ΔΕΗ για μια σειρά ζητήματα, όπως την επιστροφή του τέλους που καταβάλλεται κατά την αίτηση, σε περίπτωση απόρριψής της από τον διαχειριστή του δικτύου ή την ακύρωσή της με ευθύνη του ίδιου του επενδυτή. Δύο άλλα θέματα που θα θέσει στη ΔΕΗ αφορά στη δυνατότητα υλοποίησης των έργων σύνδεσης από τρίτους (προδιαγραφές, έλεγχοι, χρεώσεις), αλλά και την πρακτική που ακολουθείται αναφορικά με την κατάρτιση προσφορών (δεσμευτικές, μη δεσμευτικές).
Πρέπει να σημειωθεί, ότι σημαντικός αριθμός των συμμετεχόντων στη δημόσια διαβούλευση συνέδεσε την επίλυση των προβλημάτων που αναδείχθηκαν με τη θέσπιση του Κώδικα Διαχείρισης Δικτύου, κατεύθυνση προς την οποία εργάζεται ήδη η ΡΑΕ. Η Αρχή θα επαναλάβει τη δημόσια διαβούλευση πριν από το τέλος του 2011 ώστε να αξιολογήσει τις όποιες βελτιώσεις θα έχουν υλοποιηθεί.
Θύελλα καταγγελιών από ιδιώτες
Μεταξύ των 21 επιστολών που εστάλησαν στη διαβούλευση της ΡΑΕ και δημοσιοποίηθηκαν, περιλαμβάνονται αρκετές παρεμβάσεις μεμονωμένων ιδιωτών ή εταιρειών που περιγράφουν τις εμπειρίες τους:
* Ο κ. Βασίλης Νικολετόπουλος της εταιρείας Natural Resources GP, επισημαίνει ότι εκκρεμούν για πάνω από δύο χρόνια αιτήσεις επενδύσεων σε μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Συγκεκριμένα αναφέρει έργο που εκκρεμεί από τον Αύγουστο του 2008 και για το οποίο εκδόθηκε προσωρινή έγκριση περιβαλλοντικών όρων το Δεκέμβριο του 2010! Οι επενδύσεις στα μικρά υδροηλεκτρικά παραμένουν αιχμάλωτες, αναφέρει ο κ. Νικολετόπουλος καθώς αναμένεται εγκύκλιος που προς στιγμήν ήρθε στο φως της δημοσιότητας ως ΚΥΑ και δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί ή υπογραφεί. Ωστόσο για τις επενδύσεις ελοχεύει ο κίνδυνος ματαίωσης της υπαγωγής σε αναπτυξιακούς νόμους, αναφέρει.
* Ο κ. Θ. Καραβάς από την Εύβοια, αναφέρεται στην κατάθεση αιτήσεων σύνδεσης στο Αλιβέρι στις 10 Φεβρουαρίου, όπου οι πρώτοι 9 εκ των 80 αναμενόντων στη σειρά από το απόγευμα της προηγούμενης ημέρας κατέλαβαν όλη τη διαθέσιμη ισχύ των 2,4 MW, με αποτέλεσμα οι υπόλοιποι ενδιαφερόμενοι να λάβουν αριθμό πρωτοκόλλου ως υπεράριθμοί, καθώς οι πρώτοι κατέθεσαν πολλαπλές αιτήσεις με σχετικές εξουσιοδοτήσεις.
* Και ο κ. Σάββας Σάββας αναφέρεται στην αίτηση που κατέθεσε στο πρακτορείο της Χαλκίδας στις 10 Φεβρουαρίου για φ/β στους Ωρεούς Εύβοιας. Συνολικά έγιναν δεκτές 94 αιτήσεις 7.5MW με την καταβολή παραβόλου (το όριο συμπληρώθηκε από τις πρώτες 80) και οι υπόλοιπες 120 κατατέθηκαν με αριθμό πρωτοκόλλου, καθώς υπήρχαν ενδιαφερόμενοι που περίμεναν από το προηγούμενο βράδυ.
* Οι δύο επιστολές που καταγγέλλουν τις υπηρεσίες της Εύβοιας δεν είναι και οι μόνες καθώς ακόμη δύο επιστολές αναφέρονται στα προβλήματα και τις περίεργες διαδικασίες του Φεβρουαρίου.
* Η εταιρεία Eco Energia επισημαίνει ότι δεν υπάρχει διαφάνεια ως προς τη διαθέσιμη ισχύ απορρόφησης των δικτύων της ΔΕΗ και οι υποψήφιοι επενδυτές δεν γνωρίζουν τις περιοχές όπου υπάρχει διαθέσιμο δίκτυο. Επίσης οι χρέωσεις των συνδέσεων είναι υπερβολικά υψηλές και για φ/β 100KW και τρεις κολώνες ζητούνται 16.500 ευρώ συν ΦΠΑ, χωρίς ανάλυση κόστους. Δεν υπάρχει διαφάνεια ως προς τη σειρά προτεραιότητας των αιτήσεων σύνδεσης, δεν εξετάζονται εναλλακτικά οικονομικότερες οδεύσεις της γραμμής σύνδεσης.
* Ο κ. Κ. Φαϊτατζόγλου, αναφέρεται σε δύο εμπειρίες του σε έργα στην Κω και στη Σάμο. Στην Κω η αίτηση κατατέθηκε στις 14 Οκτωβρίου και η απάντηση δόθηκε 2,5 μήνες μετά στις 29 Δεκεμβρίου, μια μέρα προτού ο διευθυντής της ΔΕΗ (που απαιτείται να υπογράψει τη σύμβαση σύνδεσης) αναχωρήσει για άδεια 4 εβδομάδων. Στη Σάμο, υπήρξαν διχογνωμίες ως προς το κόστος της διασύνδεσης ενώ ο αρμόδιος υπάλληλος της ΔΕΗ προέτρεψε να μην προχωρήσει η επένδυση γιατί δεν είναι βιώσιμη. Από αρχικό προϋπολογισμό 30 χιλιάδων, στη διατύπωση όρων σύνδεσης το κόστος έπεσε στα 27.669 ευρώ και τέλος μετά από παράπονα στην περιφέρεια το κόστος έπεσε στα 20538,31 ευρώ για έργο 70KW.
* Συμμετέχων στη διαβούλευση που θέλησε να τηρήσει την ανωνυμία του αναφέρει ότι τα αρμόδια τμήματα ΔΕΗ σταματούν να δέχονται αιτήματα χωρίς καμία προειδοποίηση. Όσον αφορά τα δικαιολογητικά, παρόλο που αναφέρονται ξεκάθαρα στην εκάστοτε αίτηση, πολλά τμήματα ζητάνε διαφορετικά δικαιολογητικά. Για παράδειγμα στη ΔΕΗ ΛΑΡΙΣΑΣ: ζητούνται επικυρωμένα Συμβόλαια και όχι απλά αντίγραφα. Όταν τέθηκε ερώτημα στη ΔΕΗ Λάρισας δεν ήταν καθόλου διατεθειμένοι να τεκμηριώσουν αυτήν την απαίτησή τους επικαλούμενοι το νομικό τμήμα της ΔΕΗ Λάρισας (έχει κάθε τμήμα ΔΕΗ δικό του νομικό τμήμα;). Μετά από επικοινωνία με τα κεντρικά της ΔΕΗ η μόνη απάντηση που υπήρξε ήταν ότι δεν μπορούν να κριθούν συνάδελφοι γι’ αυτήν τους την απαίτηση. ΔΕΗ ΚΑΒΑΛΑΣ: ζητούνται υπογεγραμμένα με σφραγίδα και υπογραφή μηχανικού τα εργοστασιακά έγγραφα (data sheets) του εξοπλισμού. Ο ίδιος συμμετέχων αναφέρει ότι στα μη διασυνδεδεμένα νησιά δημιουργήθηκαν λίστες προτεραιότητας πριν ξεκινήσει η παραλαβή αιτήσεων.
* Πως εγγυάται η ΔΕΗ την πλήρη αμεροληψία στη προτεραιότητα των όρων σύνδεσης, όταν και η ΔΕΗ είναι η ίδια παραγωγός, υπάρχει σοβαρό ασυμβίβαστο αναφέρει στην επιστολή της η εταιρεία Voltera.
Φορείς
Εκτός όμως από τους μεμονωμένους επενδυτές ή εταιρείες στη διαβούλευση συμμετείχαν και οι φορείς της αγοράς:
Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, μεταξύ άλλων επισημαίνει στην παρέμβασή του ότι δεν υπάρχει διαφάνεια ως προς τις τεχνικές προδιαγραφές, τις δυνατότητες απορρόφησης των δικτύων. Επιπλέον, στην περίπτωση των οικιακών φωτοβολταϊκών (<10 kWp), ο ΣΕΦ τονίζει ότι τα κόστη σύνδεσης είναι απαράδεκτα υψηλά (μέσοι όροι σύνδεσης 800 € + ΦΠΑ για μονοφασική σύνδεση και 1.000 € +ΦΠΑ για τριφασική). Τα ποσά αυτά είναι 2-3 φορές υψηλότερα από τα αντίστοιχα που ισχύουν, για παράδειγμα, στη Γερμανία και θα πρέπει να μειωθούν άμεσα, λέει χαρακτηριστικά.
Δεν υπάρχει διαθέσιμη ενιαία, επαρκής και αξιόπιστη πληροφορία για την κατάσταση των ηλεκτρικών δικτύων αναφορικά με την ικανότητά τους να απορροφήσουν την ισχύ των σταθμών ΑΠΕ καθώς και την κατάσταση σε σχέση με τις υφιστάμενες αιτήσεις (στοιχεία αιτήσεων που έχουν υποβληθεί, εγκριθεί ή απορριφθεί) αναφέρει μεταξύ άλλων ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγή ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ).
Τέλος η ΕΛΕΤΑΕΝ (Ελληνική Επιστημονική Επιτροπή Αιολικής Ενέργειας) μεταξύ άλλων προτείνει για να παρακαμφθούν τα προβλήματα να υπάρχει έγκαιρη και έγκυρη ενημέρωση ως προς τυχόν δυνατότητα του επενδυτή να επιλέγει εργολάβο της προτίμησής του για την υλοποίηση των έργων σύνδεσης. Επίσης η ΕΛΕΤΑΕΝ τονίζει ότι πρέπει να αποσαφηνιστούν οι διαδικασίες παραλαβής και ενεργοποίησης όταν ο παραγωγός επιλέγει να διατηρήσει στην ιδιοκτησία του το έργο σύνδεσης.
