«Δεν στέκει» η αναδρομική παρέμβαση στα οικονομικά των φωτοβολταϊκών

Όχι μόνον καταστροφική για τον κλάδο, αλλά και αδύνατη, καθώς αντίκειται στις κατευθύνσεις των αρμόδιων οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν μπορεί να «σταθεί» σε νομικό επίπεδο, θεωρούν την οποιαδήποτε παρέμβαση στα οικονομικά υφιστάμενων επιχειρήσεων φωτοβολταϊκών, παράγοντες της αγοράς που έχουν μελετήσει επισταμένως το θέμα.

Σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες, μπορεί σε επίπεδο διοικητικών υπαλλήλων της Κομισιόν να συζητούνται κατά καιρούς διάφορα θέματα, ωστόσο σε επίπεδο πολιτικής ηγεσίας της Κομισιόν η θέση σχετικά με την αναδρομική εφαρμογή μέτρων είναι απόλυτα αρνητική.

Αναφέρουν για παράδειγμα, μιλώντας στο energypress, ότι η επιβολή έκτακτης φορολογικής εισφοράς σε λειτουργούσες μονάδες φωτοβολταϊκών, έχει συναντήσει στο παρελθόν την ρητή αντίδραση της Κομισιόν.

Συγκεκριμένα με αφορμή την επιβολή έκτακτης εισφοράς σε φωτοβολταϊκούς σταθμούς στην Τσεχία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέτρεψε τότε τα Κράτη-Μέλη να απέχουν από την επιβολή αναδρομικών μέτρων στα καθεστώτα ενίσχυσης, αφού κάτι τέτοιο θα κλόνιζε την εμπιστοσύνη των επενδυτών (“retroactive changes to support schemes should be avoided given the negative effect such changes have on investors' confidence”).

Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και σχετική επιστολή των αρμοδίων Επιτρόπων Connie Hedergaard και Guenther Oettinger προς την κυβέρνηση της Τσεχίας τον Ιανουάριο του 2011, στην οποία εκφράζεται η αντίθεση με οποιαδήποτε αναδρομική επιβολή μέτρων και τονίζεται ότι το κλειδί για την ανάπτυξη είναι το στεθερό επενδυτικό πλαίσιο. «Η επίσημη θέση της Κομισιόν είναι αυτή και δεν έχει αλλάξει» λέγεται χαρακτηριστικά.

Δεν υπάρχει προηγούμενο για υφιστάμενες ταρίφες

Πρέπει να σημειωθεί ότι σε καμία χώρα δεν υπήρξε μέχρι σήμερα άμεσα αναδρομική μείωση των εγγυημένων τιμών σε υφιστάμενες συμβάσεις. Κάτι τέτοιο είναι παράνομο και νομικά μαχητό για τους θιγόμενους επενδυτές, οι οποίοι θα μπορούσαν να απαιτήσουν αποζημιώσεις για διαφυγόντα κέρδη.

Τι έγινε σε Ισπανία και Τσεχία

Εκείνο που έγινε σε δύο χώρες (Ισπανία και Τσεχία) είναι η έμμεση μείωση των ενισχύσεων των ηλεκτροπαραγωγών, είτε με την επιβολή πλαφόν στην ποσότητα της ενέργειας που αποζημιώνεται ετησίως (περίπτωση Ισπανίας) είτε με την επιβολή μιας έκτακτης εισφοράς για μια περίοδο σε επενδύσεις φωτοβολταϊκών (περίπτωση Τσεχίας).

Συγκεκριμένα, στην Ισπανία υπήρξε πλαφόν στις ετήσια παραγόμενες κιλοβατώρες ανά εγκατεστημένο κιλοβάτ (kWh/kWp) που δικαιούνται την ταρίφα (το πλαφόν για τα έτη 2012-2013 ετέθη στις 1.250 kWh/kWp). Αυτό έγινε γιατί οι επενδυτές, εκμεταλλευόμενοι μια ασάφεια της νομοθεσίας, εγκαθιστούσαν μεγαλύτερη ισχύ απ’ ότι είχε αρχικά αδειοδοτηθεί και έτσι επιβάρυναν περισσότερο απ’ ότι είχε υπολογιστεί τον λογαριασμό ενίσχυσης των ΑΠΕ (στην Ελλάδα δεν ισχύει κάτι τέτοιο). Από το 2014 και μετά, το πλαφόν ορίζεται σε 1.230 - 1.750 kWh/kWp ανάλογα με την κλιματική ζώνη που είναι εγκατεστημένο το φωτοβολταϊκό (και ανάλογα με το αν διαθέτει trackers ή όχι). Σε αντιστάθμισμα αυτών των περικοπών, η διάρκεια των εγγυημένων τιμών ανά συμβόλαιο επεκτάθηκε από τα 25 στα 28 έτη.

Στην περίπτωση της Τσεχίας υπήρξε έκτακτη εισφορά (Solar Tax) για όσους εγκατέστησαν συστήματα το 2009 και 2010 (και μόνο γι’ αυτούς). Η έκτακτη αυτή εισφορά ήταν 26% επί των εσόδων και έχει τριετή διάρκεια (2011-2013).

Η χειρότερη στιγμή

Όπως αναφέρουν στο energypress οι ίδιοι παράγοντες της αγοράς, «επί της ουσίας, ακόμη και αν δεχτούμε ότι κάποια αναδρομικά μέτρα θα ήταν θεμιτά λόγω της κρίσης (και βέβαια όχι επιλεκτικά για τα φωτοβολταϊκά αλλά για όλες τις ΑΠΕ), δεν υπάρχει χειρότερη χρονική στιγμή για την επιβολή τους» και εξηγούν: Μιας και μιλάμε για λειτουργούντα έργα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ενδιαμέσως μεσολάβησαν τα εξής:

1. Αυξήθηκε ο φόρος μερισμάτων των εταιριών από 10% σε 25%, μειώνοντας σημαντικά την αποδοτικότητα και κερδοφορία των επενδύσεων.
2. Ο ΛΑΓΗΕ καθυστερεί σημαντικά την καταβολή των πληρωμών προς τους παραγωγούς ΑΠΕ, προξενώντας σημαντικά προβλήματα ρευστότητας στις εταιρίες, οι οποίες συχνά δυσκολεύονται να αποπληρώσουν τα δάνεια προς τις Τράπεζες, να αποδώσουν ΦΠΑ ή και να διασφαλίσουν ακόμη τη φορολογική τους ενημερότητα.

ΣΕΦ: Μύθος η επιβάρυνση του ΛΑΓΗΕ λόγω φωτοβολταϊκών

Οι απόψεις που εκφράζονται περί υπέρμετρης  επιβάρυνσης  του ΛΑΓΗΕ εξαιτίας των φωτοβολταϊκών δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, επισημαίνει σε ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ), τονίζοντας ότι τα προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζει η ενεργειακή αγορά οφείλονται στις επισφάλειες στην προμήθεια ηλεκτρισμού, οι οποίες έχουν επιδεινωθεί με την είσπραξη του τέλους ακινήτων μέσω της ΔΕΗ.

Όπως σημειώνει ο ΣΕΦ, η μεγάλη διείσδυση των φ/β όχι μόνο δεν οδηγεί σε οικονομική επιβάρυνση αλλά αντιθέτως μειώνει το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής, κάτι το οποίο, ωστόσο, δε μεταφράζεται σε μικρότερη επιβάρυνση των καταναλωτών λόγω του εσφαλμένου τρόπου υπολογισμού του τέλους ΑΠΕ.

Παράλληλα, ο ΣΕΦ επαναλαμβάνει το αίτημά του για αύξηση του εθνικού στόχου για τα φωτοβολταϊκά ως το 2020 τονίζοντας ότι πρόκειται για τη μοναδική τεχνολογία η οποία μπορεί «να βοηθήσει άμεσα τη χώρα να ανταποκριθεί στις διεθνείς υποχρεώσεις και δεσμεύσεις της».

Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΣΕΦ έχει ως εξής:

Παρά την εντεινόμενη οικονομική κρίση, ο κλάδος των φωτοβολταϊκών επιδεικνύει αξιοθαύμαστες αντοχές στη χρηματοπιστωτική ασφυξία και αποτελεί τον μόνο ίσως τομέα της οικονομίας που συνεχίζει να αναπτύσσεται και να δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας (είναι σήμερα ο μεγαλύτερος εργοδότης στο χώρο της πράσινης ενέργειας), επιτυγχάνοντας μάλιστα και διεθνείς διακρίσεις. Η ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών ήταν σε μέγεθος 6η στην Ευρώπη και 10η παγκοσμίως τη χρονιά που πέρασε. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η ισχύς των νέων φωτοβολταϊκών το 2011 ήταν μεγαλύτερη απ’ ότι όλων των άλλων ενεργειακών τεχνολογιών μαζί.

Τον τελευταίο καιρό, έχουν δει το φως της δημοσιότητας απόψεις  όπως ότι τα φωτοβολταϊκά επιβαρύνουν υπέρμετρα τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ και κάτι τέτοιο “δεν είναι πλέον ανεκτό”. Κάποιοι μάλιστα προσπαθούν να συνδέσουν τα φωτοβολταϊκά με τα τρέχοντα προβλήματα ρευστότητας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι αιτιάσεις αυτές ακούγονται βολικές στα αυτιά μη επαϊόντων, απέχουν όμως πολύ από την πραγματικότητα. Κατ’ αρχήν, η πραγματική αιτία  των προβλημάτων ρευστότητας στη αγορά ηλεκτρισμού είναι οι διαρκώς αυξανόμενες επισφάλειες στον κλάδο  της προμήθειας της ηλεκτρικής ενέργειας, που έχουν επιδεινωθεί από τη στιγμή που η ΔΕΗ επιφορτίστηκε με τη συλλογή του περίφημου “χαρατσιού” για τα ακίνητα. Αυτό δημιούργησε ένα ντόμινο προβλημάτων ρευστότητας, αρχικά στους ενεργειακούς φορείς των συμβατικών καυσίμων και στη συνέχεια και στην αγορά των  ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ).

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ, τα προβλήματα ξεκίνησαν ήδη από το 2010 και έχουν να κάνουν με τον εσφαλμένο τρόπο υπολογισμού του Ειδικού Τέλους που τον χρηματοδοτεί και όχι στις ΑΠΕ. Υποτίθεται μάλιστα ότι εφόσον καταστεί δυνατόν να εφαρμοστούν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την αντιμετώπισή του, αυτά που εξήγγειλε το ΥΠΕΚΑ και αυτά που αποφάσισε η ΡΑΕ στο τέλος του 2011, το συγκεκριμένο έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ θα έχει μειωθεί κατά το ήμισυ μέχρι το τέλος του 2012 και θα έχει μηδενιστεί μέχρι τέλους του 2013. Όταν μάλιστα δει κανείς σε ποιες τεχνολογίες πήγαν οι πόροι του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ, θα διαπιστώσει ότι μέχρι σήμερα, τη μερίδα του λέοντος είχαν τα αιολικά και όχι τα φωτοβολταϊκά, όπως εσφαλμένα αφήνουν κάποιοι να εννοηθεί. Το σύνολο μάλιστα των χρημάτων που δίνονται σε όλες τις ΑΠΕ υπολείπεται του ποσού με το οποίο επιδοτούνται οι ρυπογόνοι πετρελαϊκοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής στα νησιά. Το μισό τέλος ΑΠΕ δηλαδή, πάει στη ΔΕΗ. Αποτελεί συνεπώς υποκρισία να απασχολεί κάποιους τόσο έντονα το κόστος των φωτοβολταϊκών αλλά όχι το “ψαχνό” στο οποίο κατευθύνονται τα λεφτά των καταναλωτών.

Όπως έχει αποδειχτεί άλλωστε σε αρκετές χώρες, η μεγάλη διείσδυση φωτοβολταϊκών αλλά και των υπολοίπων ΑΠΕ, έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται το συνολικό κόστος της ηλεκτροπαραγωγής και αυτό θα πρέπει να μεταφράζεται βέβαια και σε μικρότερη επιβάρυνση των καταναλωτών.

Είναι αλήθεια ότι όσο αναπτύσσονται τα φωτοβολταϊκά, θα αυξάνεται και η συμβολή τους στην επιβάρυνση του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ. Για το λόγο αυτό άλλωστε ο νομοθέτης φρόντισε να μειώνεται διαχρονικά για τους νεοεισερχόμενους η εγγυημένη τιμή που απολαμβάνουν τα φωτοβολταϊκά ώστε να αντανακλά και το διαρκώς μειούμενο κόστος της τεχνολογίας αυτής. Εκείνο που δεν γνωρίζει πολύς κόσμος και σκόπιμα αποκρύπτουν κάποιοι, είναι ότι τα φωτοβολταϊκά έχουν υποστεί ήδη πολλές και σημαντικές περικοπές (μεγαλύτερες από κάθε άλλη τεχνολογία), ακριβώς για να μειωθεί το μερίδιο συμμετοχής τους στους πόρους που διατίθενται για τις ΑΠΕ.

Κατ’ αρχήν με προτροπή της ίδιας της αγοράς, δεν ισχύει πια (από τον Φεβρουάριο του 2010) η ενίσχυση μέσω αναπτυξιακού που ισχύει για όλες τις άλλες τεχνολογίες. Δεύτερον, τα φωτοβολταϊκά είναι η μόνη τεχνολογία για την οποία οι “ταρίφες” (δηλαδή οι εγγυημένες τιμές πώλησης της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας) μειώνονται κάθε εξάμηνο για τους νεοεισερχόμενους. Οι διαρκείς τροποποιήσεις του καθεστώτος ενίσχυσης των φωτοβολταϊκών, είχαν ως αποτέλεσμα να μειωθούν οι όποιες ισοδύναμες ενισχύσεις στο μισό αυτών που ίσχυαν λίγα χρόνια πριν. Η αγορά, όχι μόνο δεν αντιδρά σ’ αυτό, αλλά δεν θα είχε αντίρρηση και για περαιτέρω μελλοντικές παρεμβάσεις εφόσον συνεχιστεί η μείωση του κόστους των φωτοβολταϊκών. Αρκεί οι όποιες αλλαγές να είναι εύλογες και να μην υποσκάπτουν τη βιωσιμότητα των επενδύσεων.

Και φυσικά, δεδομένης της μείωσης του κόστους και της επιβάρυνσης, θα πρέπει να ανοίξει ο δρόμος για περαιτέρω διείσδυση των φωτοβολταϊκών και αύξηση του εθνικού στόχου για τα φωτοβολταϊκά ως το 2020, αφού τα φωτοβολταϊκά είναι η μόνη τεχνολογία που φαίνεται ικανή να βοηθήσει άμεσα τη χώρα να ανταποκριθεί στις διεθνείς υποχρεώσεις και δεσμεύσεις της.

Επιστολή ΣΠΕΦ στο Λιβιεράτο για το "δεν πληρώνω" του ΛΑΓΗΕ

Επιστολή προς το νέο υπουργό ΠΕΚΑ, Ευάγγελο Λιβιεράτο, με την οποία ζητά την άμεση λήψη μέτρων σχετικά με τις καθυστερήσεις του ΛΑΓΗΕ στις πληρωμές των παραγωγών ενέργειας από φωτοβολταϊκά έστειλε ο ΣΠΕΦ, περιγράφοντας με τα πιο μελανά χρώματα την κατάσταση στην οποία βρίσκονται χιλιάδες επενδυτές.

Όπως τονίζει ο ΣΠΕΦ στην επιστολή του, οι παραγωγοί του διασυνδεδεμένου συστήματος παραμένουν απλήρωτοι για περισσότερους από 3 μήνες, κάτι το οποίο, όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ο σύνδεσμος, τους έχει «γονατίσει», καθώς δεν είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις δανειακές υποχρεώσεις τους αλλά και στις καταβολές ΦΠΑ.

«Ο φαύλος κύκλος λοιπόν αυτός της μαζικής καταστροφής χιλιάδων παραγωγών ενέργειας από Φ/Β που δημιουργήθηκε από την «αινιγματική» και πλήρη στάση πληρωμών του ΛΑΓΗΕ μονομερώς προς τις ΑΠΕ επί τρεις και πλέον μήνες, οφείλει άμεσα να διακοπεί με παρέμβαση σας», αναφέρει ο ΣΠΕΦ.

Ολόκληρη η επιστολή του ΣΠΕΦ προς το ΥΠΕΚΑ

Προς: Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής

Υπ’ όψη:    Υπουργού κου Ευάγγελου Λιβιεράτου
                 Αναπλ. Υπουργού κου Σταύρου Καλαφάτη
                 Υφυπουργού κου Ασημάκη Παπαγεωργίου

Κοινοπ.: ΡΑΕ / κο Ν. Βασιλάκο - Πρόεδρο  
            ΛΑΓΗΕ Α.Ε. / κο Γρ. Αντωνόπουλο – Διευθ/ντα Σύμβουλο

  
Θέμα: Στάση πληρωμών ΛΑΓΗΕ Α.Ε. στους ηλεκτροπαραγωγούς από Φωτοβολταϊκά.

Αξιότιμε Κύριοι

Καταρχήν με την παρούσα επιστολή επιθυμούμε προσωπικά να σας συγχαρούμε για την ανάληψη της ηγεσίας του κρίσιμου για την Εθνική Οικονομία αυτού Υπουργείου και να σας ευχηθούμε καλή επιτυχία στο δύσκολο ομολογουμένως έργο που καλείστε να επιτελέσετε.

Όπως ήδη θα γνωρίζετε ο τομέας των Φ/Β του διασυνδεδεμένου συστήματος, ευθύνης ΛΑΓΗΕ Α.Ε. για την μηνιαία εκκαθάριση των παραγωγών, παραμένει απλήρωτος από τον Φεβρουάριο και εντεύθεν έχοντας έτσι φθάσει να αριθμεί τρεις ολόκληρους μήνες (Φεβ – Μαρ – Απρ) σε καθεστώς υπερημερίας βάσει των υφιστάμενων συμβάσεων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ έχει ήδη τιμολογηθεί από τους παραγωγούς και ο Μάιος ο οποίος καθίσταται και αυτός ληξιπρόθεσμος στις 9 Ιουλίου. 

Η παρατεταμένη αυτή στάση πληρωμών του ΛΑΓΗΕ έχει στην κυριολεξία «γονατίσει» του παραγωγούς ενέργειας από Φ/Β οι οποίοι έχουν καταστεί υπερήμεροι ως και ληξιπρόθεσμοι στην εξυπηρέτηση των δανείων τους προς τις Τράπεζες ενώ ασφυκτικό πρόβλημα υφίσταται και με τις καταβολές ΦΠΑ στις Εφορίες για την τιμολογηθείσα ενέργεια που δεν έχει ωστόσο εισπραχθεί.  Οι παραγωγοί δηλαδή μη δυνάμενοι να καταβάλουν λογιστικά ποσά ΦΠΑ που δεν έχουν επί ολόκληρο τρίμηνο εισπράξει από τον ΛΑΓΗΕ, καθίστανται φορολογικά μη ενήμεροι με ότι αυτό συνεπάγεται σε κυρώσεις εκ μέρους της Διοίκησης, αλλά και επίσημη αποβολή τους από το σύστημα πληρωμών του ΛΑΓΗΕ ο οποίος θέτει ως προϋπόθεση την ύπαρξη έγκυρης φορολογικής ενημερότητας. 

Ο φαύλος κύκλος λοιπόν αυτός της μαζικής καταστροφής χιλιάδων παραγωγών ενέργειας από Φ/Β που δημιουργήθηκε από την «αινιγματική» και πλήρη στάση πληρωμών του ΛΑΓΗΕ μονομερώς προς τις ΑΠΕ επί τρεις και πλέον μήνες, οφείλει άμεσα να διακοπεί με παρέμβαση σας.  Χρήματα που λαμβάνει κάθε μήνα ο ΛΑΓΗΕ από την Προμήθεια (μέσω ΗΕΠ) αλλά και από τον ΑΔΜΗΕ (τέλος ΕΤΜΕΑΡ και Λιγνίτη) και που αφορούν τις ΑΠΕ, όφειλαν οπωσδήποτε να είχαν καταλήξει στους παραγωγούς ΑΠΕ ανακουφίζοντας τους έστω και μερικώς. Η ύπαρξη συσσωρευμένου ελλείμματος στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ, που ένεκα των χρόνιων στρεβλώσεων στην ΟΤΣ δεν οφείλεται αποκλειστικά στις ΑΠΕ, δεν είναι δυνατόν να «αποστειρωθεί» δια της βίαιης πτώχευσης των ηλεκτροπαραγωγών.   

Για την ανωτέρω στάση του ΛΑΓΗΕ προς τους παραγωγούς ενέργειας από  ΑΠΕ, σημαντικός αριθμός παραγωγών από Φ/Β έχει ήδη προσφύγει στην ΡΑΕ ζητώντας και προσωρινά μέτρα κατά του Λειτουργού στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της βάσει των άρθρων 34, 35, 36 του ν. 4001/2011.  

Αξιότιμε κε Υπουργέ

Επειδή η κατάσταση στο κλάδο μας είναι πλέον ανεξέλεγκτη και καταστροφική για χιλιάδες παραγωγικές επιχειρήσεις, παρακαλούμε για τις άμεσες ενέργειες σας αλλά και για τον ορισμό συνάντησης μαζί σας το συντομότερο δυνατόν με στόχο την λήψη και διαρθρωτικών μέτρων θωράκισης της κατάστασης.

Φωτοβολταϊκά σε στέγη 5 kW - Βαλιμίτικα, Αίγιο Αχαΐας

Φωτοβολταϊκή εγκατάσταση 4.8 kWp σε στέγη. Βρίσκεται στα Βαλιμίτικα Αιγίου, στο Νομό Αχαΐας στην Πελοπόννησο και αποτελείται από 20 φωτοβολταϊκά πλαίσια μονοκρυσταλλικού πυριτίου Panasonic (Sanyo) HIT N240SE10 και έναν μονοφασικό αντιστροφέα SMA SB 5000TL:-20. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε:http://www.pvtech.gr/index.php/erga-photovoltaika-steges-xorafia-2/erga-oikiaka-photovoltaika-10kw-steges/200-valimitika-aigio-oikiako-photovoltaiko-5kw-stegi-sanyo-sma

Φωτοβολταϊκά 7 kW σε δώμα - Πάτρα Αχαΐας

Φωτοβολταϊκή εγκατάσταση 6.615 kWp σε δώμα. Βρίσκεται στην Πάτρα Αχαΐας και αποτελείται από 27 φωτοβολταϊκά πλαίσια πολυκρυσταλλικού πυριτίου Siliken SLK60P6L 245 και έναν αντιστροφέα (inverter) SolarEdge 8k και 27 microinverters OP250LV. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε: http://www.pvtech.gr/index.php/erga-photovoltaika-steges-xorafia-2/erga-oikiaka-photovoltaika-10kw-steges/199-patra-oikiako-photovoltaiko-7kw-doma-siliken-solaredge

Φωτοβολταϊκά 100 kW σε αγροτεμάχιο - Παραλία Ακράτας, Αχαΐα

Φωτοβολταϊκή πάρκο 100 kWp σε αγροτεμάχιο. Βρίσκεται στην παραλία Ακράτας και αποτελείται από 356 φωτοβολταϊκά πλαίσια πολυκρυσταλλικού πυριτίου Suntech Vd 280 24 και 6 αντιστροφείς (inverter) SMA Sunny Tripower (STP) 17000TL. Το σύστημα εδράζεται σε σταθερές βάσεις της Exelgroup (G2) Για περισσότερες πληροφορίες δείτε: http://www.pvtech.gr/index.php/erga-photovoltaika-steges-xorafia-2/erga-photovoltaika-oikopeda-xorafia-agrotes/198-akrata-100kw-photovoltaiko-agrotemaxio-suntech-sma-exelgroup